[Registraturvermerk am linken Rand von Hand des 20.
Jh.:] 1448 3 marsDatum: 3.3.1448
1er mars 1448
a–bSequitur informatio secreta sumpta per
venerabilem virum fratrem
Petrum de AlnetoPerson: ordinis
PredicatorumOrganisation: 1,
heretice pravitatis inquisitoremBegriff:
a Sede apostolica specialiter deputatum in terra
c
RomamonasteriiOrt: d contra omnes et
singulos infrascriptos
anno Domini mo cccc
xlmo octavo et die prima mensis marciiOriginaldatierung: 1.3.1448–a
fContra Jaquetum Durie alias CostumiezPerson:
parrochie de BlonayOrt: .
Rechtssbündig
Processus Jaqueti Durie alias CostumiezPerson: Zentriert
3 mars 1448
gIn nomine Domini amen. Nos frater
Henricus ChovetiPerson: vicegerensBegriff:
in hac parte venerabilis et religiosi viri fratris
Petri de AlnetoPerson:
ordinis PredicatorumOrganisation: , inquisitoris heretice pravitatis in diocesi
LausannensiOrt: et nonnullis aliis auctoritate apostolica deputati, et
Leopardus
de BoscoPerson: officialisBegriff: ViviaciOrt: ,
vicariusBegriff: in hac parte reverendi
in
ChristoPerson: patris et domini nostri
Georgii de SaluciisPerson: miseratione divina
LausannensisOrganisation: episcopiBegriff: et
comitisBegriff: , notum facimus universis quod cum
Jaquetus
Durier alias CustumierPerson: parrochie
BlonayOrt: dicte
Lausannensis diocesisOrt: super
causam
heresisBegriff: apud
castrum Turris de PeylAusstellungsort: detineretur et
crimen huiusmodi confessus fuisset, ad supplicacionem et preces
castellani dicti castri, ad interrogandum et inquirendum cum dicto
JaquetoPerson: de huiusmodi crimine per eundem commisso,
die dominica
in qua cantatur in sancta Dei matre ecclesia pro officio seu introitu
misse Letare2 que fuit tercia mensis marcii anno Domini
mo quatercentesimo xlmo octavo a NativitateOriginaldatierung: 3.3.1448 sumpto, de
gratia speciali, apud dictum locum et dictum
JaquetumPerson: interrogandum unacum
hhonorabilibus viris
Petro RosPerson: vicecastellanoBegriff:
dicti loci
TurrisOrt: ,
Jacobo de FluminePerson: castellanoBegriff: MustruaciOrganisation: pro
inclito milite domino
Johanne de GingynPerson: condominoBegriff: dicti loci,
Henrico
de MelletPerson: ,
Johanne de VerchiacoPerson: clericoBegriff: et
burgensiBegriff: dicte ville
TurrisOrganisation: ,
accessimus, et ipso
JaquetoPerson: coram nobis in camera dicti
castri sita subtus capellam eiusdem castri
propeKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: antei
j–Prima confessioMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–j ignem constituto, ipse
JaquetusPerson: spontanea voluntate
sua confessus fuit et recognovit
Johannem de MosselPerson:
k–Nomen diaboliBegriff: Marginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–k supradictum
3 ope et auxilio
demonisBegriff: magistri sui
SatamPerson:
nuncupati occidisse seu quosdam
pulveresBegriff: l per
dictum demonem sibi tunc traditos in personam dicti
JohannisPerson: projecisse ipsumque percusisse seu tetigisse ; ex
quibus pulveribus percussione et tactu dictus
JohannesPerson:
incontinenti infirmitatem recepit, de qua – ut credit –
m–HomicidiumBegriff: Marginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–m infra paucos dies post ab humanis decessit. Qua quidem
confessione facta, quia tarde erat, eundem
JaquetumPerson:
ulterius non interrogavimus sed sibi assignavimus
diem
lune sequentemDatum: Montag, 4.3.1448 hora septimaZeitspanne: nachmittags de mane ad se advisandum
plenius et confitendum scelera et delicta ipsius in hoc
crimine heresisBegriff: perpetrata et commissa ; et nichillominus
n–MonitioBegriff: Marginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–n ipsum monuimus per viscera misericordie Domini nostri
Jhesu ChristiPerson: quaternusHinzufügung zwischen zwei
Zeileno vellet
omnia et singula tam per ipsum quam suos complices in huiusmodi
crimine commissa detegere mendacio semoto, presentando
sibi quod si sponte, continuo et confestin, prout volunt canonice sanciones,
confiteretur et detegeret, ipsum ad penitenciam et misericordiam
Ecclesie
admicteremusKorrektur überschrieben, ersetzt: admitterentp et
reciperemusKorrektur überschrieben, ersetzt: reciperentq juxta ordinacionem canonicarum
sancionum.
4 mars 1448
Die vero lune sequenti que fuit quarta mensis marcii
anno quo supraOriginaldatierung: 4.3.1448, nos prefati judices ad supradictum
JaquetumPerson: unacum venerabilibus et discretis viris dominis
Petro de PascuisPerson: ,
Petro RenczotPerson: et
Petro MugnemPerson: capellanisBegriff: ,
honorabilibus et discretis viris
Petro RosPerson: vicecastellano ville
Turris de PeylOrt: ,
Jacobo de FluminePerson: castellano in predicta
parrochia
MustruaciOrt: pro dicto nobili inclito domino
Johanne de
GingynPerson: ,
Johanne de TavelloPerson: domicelloBegriff: , fratre
Petro CuscheronPerson:
et
Johanne de BerchiePerson: clerico accessimus, et constituto
coram nobis dicto
JaquetoPerson: in loco et coram testibus
quibus supra receptoque ab eodem corporali juramento
r–JuramentumMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–r ad sancta Dei euvangelia in manibus nostris per ipsum
JaquetumKorrektur überschrieben, ersetzt: asPerson: tacta prestito de dicendo puram et meram
veritatem tam de se quam de suis complicibus. Ipse
JaquetusPerson:
in libertate constitutus, recepto prius a dictis testibus
ad sancta Dei euangelia simili juramento, videlicet quod de hiis
que dictus
JaquetusPerson: confiteretur et detegeret nullam
mencionem viventi facerent nec illa publicarent
quovismodo nisi de licencia justicie, quodque adversus
eundem
JaquetumPerson: aut alium occasione confessionis huiusmodi
processusHinzufügung am rechten Randt
non formarent neque de illis testimonium perhiberent
u–Secunda confessioMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–u sine licencia nostrorum judicum, dixit, deposuit et recognovit sua spontanea voluntate atque confessus fuit
verum existere quod quadam
die venerisZeitspanne: Freitag, videlicet die qua dictus
Johannes de MosselPerson: defunctus infirmitatem recepit, ipse
v–Complices in crimineMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–v JaquetusPerson: et
Anthonius BronPerson: de
Laz ChiesazOrt: parrochie
BlonayOrt: et
plures alii quos dicit non noscere,
eratKorrigiert aus: erantw in nemore de
La
HarbereazOrt: , et magister suus
SatamPerson: venit ad eum et pro
vindicando cor suum dicti
JaquetiPerson: de dicto
Johanne de MosselPerson: ,
cui malum volebat ad causam certarum pignoracionum
et cuiusdam pretii per dictum
Johannem de MosselPerson: velut
mistralemBegriff:
castellani dicti loci factarum, et ipsum
JaquetumPerson: portavit
usque ad quandam vineam ipsius
Johannis de MosselPerson: sitam
versus grangiam nuncupatam vulgariter
douz ReysOrt: Sprachwechsel: [Nicht übersetzt: frm, Sprache: de]4
in parrochia
BlonayOrt: in qua ipse
Johannes de MosselPerson: pro
tunc putabat vites et laborabat, et dum fuit ibidem vidit
et cognovit supradictum
Anthonium BronPerson: x–et
Jacobum de saPerson:
in quodam itinere publico ibi prope
Jacobi de saPerson: .
–x. Et tunc dictus magister suus
SatamPerson:
tradidit sibi in manibus suis dicti
JaquetiPerson: quoddam
y
unguentumBegriff: brunetum et dixit sibi dicto
JaquetoPerson: :
« Tange
dictum Johannem de MosselPerson: de huiusmodi unguento
per testiculos et videbis quid faciet ».
Et tunc dictus
JaquetusPerson: secrete in quadam nube existens ad dictum
JaquetumKorrigiert aus: JohannemPerson: z ivit et cum dicto unguento cum manu
dextra testiculos per retro tetigit, et incontinenti dictus
aa–Quomodo per tactum suum alius incurrit infirmitatem mortisMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–aa JohannesPerson: incepit ire per dictam vineam et redire hinc
et inde et non poterat durare. Subiungens idem
JaquetusPerson:
quod hiis factis dictus magister suus eundem reduxit et apportavit ad quodam iter publicum existens subtus predictam
vineam
ab dicti
Johannis de MosselPerson: ac et ibidem dictus
magister suus
SatamPerson: ipsum dimisit, et nescit quid ipse
magister suus devenit nec ulterius dict
umKorrektur überschrieben, ersetzt: usad Anthonium
BronPerson: ae vidit ; et dicit quod tunc ipse
JaquetusPerson: ad quandam ipsius vineam accessit et in illa
putavit
tota dieZeitspanne: tags ab illa hora usque
ad noctemZeitspanne: nachts.
af–Quomodo et quando intravit synagogamBegriff: Marginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–af Item subiunxit idem
JaquetusPerson: quod sunt circa
undecimZeitspanne: 11 Jahre
vel
duodecim anniZeitspanne: 12 Jahre proxime lapsi quod ipso
JaquetoPerson:
existente in quodam campo suo contiguo domi sue loci
de
AveneresOrt: parrochie
BlonayOrt: et deambulando per
ipsum campum melencoliose quidam
Petrus dictus
RuvynazPerson: de
BrentOrt: parrochie
MustruaciOrt: qui fuit combustus
propter crimen heresis, venit ad eum
circa horam gentaminisBegriff: Zeitspanne: mittags
de mane
circa septimam vel octavam horam temporeZeitspanne: nachmittags
estatis unacum eodem quodam socio inducto panno
violete brunete, sibi
JaquetoPerson: ignoto.
Qui Petrus
Ruvynaz Person: dixit eidem JaquetoPerson: : « Quid habetis vos,
magister medice, vos estis totus melencolicus et
turbatus ».
Qui JaquetusPerson: respondit eidem : « Ita sum ».
Et
tunc dictus Petrus RuvynazPerson: dixit eidem JaquetoPerson: :
« Opportet vos nobiscum ire, et habebitis tanta bona
quod numquam eritis pauper nec unquam duxistis tale
tempus nec tale gaudium sicut habebitis ». Et tunc dictus
JaquetusPerson: quesivit a dicto PetroPerson: qualis socius erat
ille qui secum venerat.
Qui Petrus RuvynazPerson:
dixit eidem quod erat quidam bonus socius qui vocabatur
SatamPerson: : « Cui si vos vellitis credere, ipse faciet
vos divitem. Sed opportet quod vos detis eidem unam
unciam digiti vestri ».
Qui
JaquetusPerson: respondit :
« Pro
divitiis ego faciam omnia ». Et tunc eidem
SatanePerson:
ag–Pro divitiis habendis intravit synagogamMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ag dedit unciam sui parvi digiti manus dextre, dicens
ulterius quod ipse ad instigacionem dicti
Petri RuvynazPerson: negavit
ah–Hic est apostataBegriff: a fide et mentitur ut infraMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ah ibidem Deum ore tamen et non corde, et dictum
SatamPerson: in magistrum
suum accepit.
Interrogatus utrum aliquid aliud fecerit
aut fuerit dictum vel preceptum, dicit quod non, de quo
recordetur.
Quibus confessatis eundem JaquetumPerson: monuimus
caritative, ut ipse omnia et singula per eum commissa
detegere vellet penitus et sine ficcione, et idem JaquetusPerson:
dilacionem postulavit ad se meliorandum et advisandum.
Cui terminum assignavimus horam vesperorumZeitspanne: abends dicte dieiDatum: 4.3.1448,
presentando eidem misericordiam et gratiam Ecclesie iuxta canonicas
sanciones.
4 mars 1448, plus tard
Hora vesperorumZeitspanne: abends dicte diei advenienteOriginaldatierung: 4.3.1448 in presencia quorum supra dicto
JaquetPerson: coram nobis in loco prementionato
judicialiter et libere constituto receptoque ab eodem
JaquetoPerson:
corporali juramento super sanctis Dei euvangeliis in manibus nostris prestito de dicendo meram et puram veritatem super premissis, dixit, recognovit et confessus fuit quod
Petrus Ruvynaz Person: venit ad eum cum socio de quo supra fit mencio, loco, anno et tempore premissis
etHinzufügung zwischen zwei
Zeilenai fecit sibi fieri in dicto campo ipsius
JaquetiPerson: prout supra deposuit, addens dictus
JaquetusPerson: quod eidem magistro suo
SatanePerson:
aj–Hic variat quia alias supra dixeratMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–aj dedit
ak onciam digiti sui bono corde et ore, quam dictus magister suus volebat incontinenti habere, sed ipse
JaquetusPerson: rogavit eum ut eam sibi dimitteret, quia dum tempus esset, ipsam bene haberet ; dicens ulterius quod a tempore quod ipse fuit detentus in
castro TurrisOrt: , dictus magister suus venit ad eum pro habendo dictam
al onciam, quam sibi dederat, sed habere non potuit, quia vix potuit sibi
am–respondere, taliter fuerat ante tractus ad cordam.Hinzufügung am rechten Rand–am
Item dixit idem
JaquetusPerson: quod in eodem campo dictus
Petrus RuvynazPerson: sibi dixit :
« Vos opportet discere ad faciendum poncetumBegriff: , et facietis hoc quod volueritis ». Qui
JaquetusPerson: dixit :
« Ego bene volo, dummodo sit bonus ». Qui
Petrus RuvynazPerson: dixit :
« Vos numquam vidistis similem ». Et dixit :
« Vos recipietisHinzufügung zwischen zwei
Zeilenan de quadam herba vocata torazBegriff: Sprachwechsel: [Nicht übersetzt: frm, Sprache: de]5, de qua qui comedit de mane, si non comedat incontinentiHinzufügung zwischen zwei
Zeilenao de herba dicta lavanda6, non comedit in vespereKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: vestap, et facietis poncetum ». Tunc dictus
JaquetusPerson: dixit :
« Vos aq
docuistis me noscereKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: facerear unam pravam herbam. Ego eam nolo addiscere ».
Qui
Petrus RuvynazPerson:
replicavit :
« Ymo facietis, quia vos estis as
medicus, et medici debent uti omnibus rebus ».
Quibus dictis, dictus
SatamPerson: murmurando et loquendo videre suo sicut Greci
7, dixit :
« Non nocebit tibi nimis, ymo erit tibi melius ».
Et tunc dictus
PetrusPerson: dixit eidem JaquetoPerson: : « Vos opportet ulterius facere, videlicet negare Deum, faciem eius et crucem, sacramentum altaris, Trinitatem et sanctum baptismum ».
Qui
JaquetusPerson:
hoc facere renuit prima fronte, et tunc dictus
Petrus RuvynazPerson: sibi dixit :
« Opportet quod vos faciatis at pro pecuniis, quia ego faciam vobis dare per istum socium – au ostendendo sibi dictamKorrigiert aus: dictumav
SatamPerson: – qualibet die lune quinque solidos lausannensesWährung: 5 Lausanner Sol »aw. Et tunc dictus
SatamPerson: aliqualiter male contentus, ut sibi
JaquetoPerson:
apparebat, eo quod hoc renuebat facere, nichil dicebat, sed ibidem stabat repletus dispectione.
Et tandem ipse
JaquetusPerson: ibidem negavit Deum,
ax–Hic est apostataMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ax Trinitatem, baptismum, faciem et crucem Dei atque altaris sacramentum bono corde et osculatus fuit dictum
SatamPerson: in culo qui habebat caudam quasi
ayrufam
postratumKorrigiert aus: prostratumaz ad terram sine
brachisKorrigiert aus: brachiisba
etHinzufügung zwischen zwei
Zeilenbb inclinando se dictus
JaquetusPerson: ad terram et flectando genua
bc
eidem fecit
homagiumBegriff: .
Quibus factis
Petrus RuvynazPerson: et dictus
SatamPerson: ac ipse
JaquetusPerson: a dicto loco per aerem accesserunt ad quandam planchiam existentem supra
CastellumOrt: versus
Loz LuselOrt: 8 inter duo nemora,
bd–et dictus SathanPerson: portabat eosHinzufügung am linken Rand mit Einfügungszeichen–bd, et reperit ibidem quandam mensam munitam
trabichetisBegriff: , gausape, pane, vino et carnibus verutis valde bonis, que erant suo videre porcinales et de parvis mutonibus, que
be–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–be erant dulces, et ibidem interfuit
uxorPerson:
Henrici de LestraPerson: 9,
Johannes AymonetPerson: ,
Johannes GroulonPerson:
et
JohannetaPerson: uxor tunc
Jaqueti BoveronPerson: de
CojonayOrt: , que postmodum fuit
uxorPerson:
Georgii ChamnexPerson: , et
plures alie persone quas dicit se non cognoscere.
Item interrogatus quid ibidem fecerunt, dicit quod obsculati fuerunt unus post alium in culo dicti
SatamPerson: prout supra, et postmodum dictus
SatamPerson: murmurando dixit eis :
« Saraz, sarazSprachwechsel: [Nicht übersetzt: frm, Sprache: de] »10, et tunc ceperunt ire ad mulieres et
bf tunc ipsi ceperunt
uxoremPerson: dicti
BoveronPerson: , videlicet dicti
Johannes AymonetPerson: ,
Johannes GroulonPerson: et plures alii, et cognoverunt eam per retro unus
bg–SodomiaMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–bg post alium more brutorum ; et dictus
SatamPerson: erat ad partem qui ipsos respiciebat.
bh–Item dixit quod ipse non habuit societatemBegriff: alicuius mulieris, quia erat antiquus et non curabatHinzufügung am linken Rand mit Einfügungszeichen–bh.
Item dixit quod
Petrus RuvynazPerson:
predictus sibi dixit :
« Te opportet jurare per juramentum quod fecisti magistro nostro, de non revelando factum nostrum et personas nostras, sub pena maximi verberis, et nos non te incusabimus similiter », quodque ad
sinagogamBegriff: 11
iretKorrektur oberhalb der
Zeile, Streichung durch
einfache Durchstreichungbi tociens quociens
bj–Promittunt non accusare suos complicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–bj dictus
Petrus RuvynazPerson: sibi diceret et faceret scire sub dicta pena.
Et hiis factis reversus est ad domum suam ita cito sicut iverat, et paulo post fuit infirmus spatio unius anni
12
cum dimidio vel circa, subiungens quod quando fuit sanatus a dicta infirmitate – sunt circa novem vel decem anni –, dictus
bk–Post infirmitatem rediit ad synagogam super baculoBegriff: Marginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–bk
Petrus RuvynazPerson: venit ad eum et sibi dixit :
« Nos opportet ire vias nostras, sequere me », et posuit sibi unum baculum ab utroque latere crematum sive combustum inter tibias suas ; et ambulavit a dicta domo sua dicti
JaquetiPerson: per aerem usque supra
montem de CorsiezOrt: 13 juxta quandam grangiam nunc destructam. Et ibidem in quadam platea reperierunt quandam mensam munitam ut supra, et cognovit ibidem personas quas supra nominavit, et
erantHinzufügung zwischen zwei
Zeilen von anderer Handbl plures ali
eKorrektur überschrieben, ersetzt: asbm quas dicit se non cognovisse neque cognoscere. Et ibidem comederunt panem et carnes verutas et biberunt vinum, et osculati fuerunt dicto
SatamPerson:
in culo, et facta murmuratione per dictum
SatamPerson: , videlicet
« Saraz, sarazSprachwechsel: [Nicht übersetzt: frm, Sprache: de] », cognoverunt predictam
uxoremPerson: dicti
BoveronPerson: modo quo
bn
supra deposuit, et inde regressus est pedes ad domum habitacionis sue.
Item deposuit ulterius quod anno presenti
quadam die, de qua dicit se non recordari, circa
festum Sancti MartiniPerson: Datum: 11.11.1447 (Kirchenfest) yemalis nuper lapsum, venit ad eum
Anthonius BronPerson: de
Laz ChiesazOrt: parrochie de
BlonayOrt: hora post occasum solis subtus
ecclesiam de BlonayOrt: 14, qui sibi dixit :
« Nos opportet ire cenatum ». Qui
JaquetusPerson: quesivit ab eodum
AnthonioPerson:
quo deberent ire. Qui
AnthoniusPerson: respondit :
« Noli curare, nescis tu quo, ego non dicerem tibi nisi fuisset michi dictum ; nos erimus bene recepti isto sero ». Et tunc accesserunt ad
bo–ComplicexMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–bo quandam grangiam existentem subtus
vinobiumKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: vinobibumbp
de CornyoleOrt: parrochie
MustruaciOrt: , que est coperta ; et ibidem
bq–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–bq invenerunt dictam
RosetazPerson: de
BrentOrt: dicte parrochie
MustruaciOrt: , que preparabat cenam una secum
Glaudio Mauloz juniorePerson: de
PlanchampsOrt: . Et ipsis ibidem existentibus supervenit dictus
GachozPerson: 15 de
ChardonaOrt: , et cenaverunt insimul ; et quando fuerunt cenati, supervenit ibidem dictus
SatamPerson:
magister suus in similitudine qua supra, et osculati fuerunt eidem in culo.
Interrogatus utrum essent alie persone, qui dicit quod non nisi ipsi quinque.
Interrogatus cuius stature est dictus Glaudius MaulozPerson: , dicit quod est juvenis homo et parvus, plenus in vultu, pongens barbam.
Interrogatus quid comederunt ibidem, dicit quod comederunt carnes verutas dulciores mutone et biberunt vinum, et habebant mensam cum gausape. Item dicit quod facta cena et facto homagio per culum prout supra et dicto per dictum
SatamPerson:
« Saraz, sarazSprachwechsel: [Nicht übersetzt: frm, Sprache: de] », dicti
Anthonius BronPerson: et
Glaudius MaulozPerson: cognoverunt dictam
NicoletamPerson: 16
per retro prout supra. Et premissis peractis recesserunt, et reversus est idem
JaquetusPerson: ad domum suam.
Interrogatus
br–De lumineBegriff: Marginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–br quo lumine utebantur ibidem, dicit
bsquod habebant
candelas
fuxiBegriff: Korrektur oberhalb der
Zeile, ersetzt: blovasBegriff: Sprachwechsel: [Nicht übersetzt: frm, Sprache: de]bt facientes lumen
blovozSprachwechsel: [Nicht übersetzt: frm, Sprache: de], dicens se aliud in huiusmodi facto nescire, petens misericordiam a Deo super premissis et
absolucionemBegriff: , submittendo se misericordie Ecclesie.
Quibus peractis ipsum
JaquetumPerson:
caritative monuimus prout supra et terminum assignavimus ad ulterius se super premissis advisandum ad primum nostrum redditum
bu ad eum, presentibus quibus supra.
6 mars 1448
bvSequenti vero
die mercurii que fuit bw sexta marciiOriginaldatierung: 6.3.1448
nos
Leopardus de BoscoPerson: officialis supradictus in absentia supradicti fratris
Henrici ChouvetPerson: vicegerentis domini inquisitoris, ad dictum
JaquetumPerson:
detentum, unacum honorabilibus viris
Johanne de TavelPerson: domicello,
Petro
RosPerson: vicecastellano
TurrisOrganisation: ,
Humberto de GerdiliPerson: et
Johanne BrunetiPerson:
clericoBegriff: curie nostre communi, accessimus ad videndum et audiendum
utrum dictus
JaquetusPerson: esset in aliquo super premissis
advisatus.
Quo
JaquetoPerson: libere coram nobis constituto dixit,
deposuit et recognovit quod in
sectisBegriff: de quibus supra deposuit,
bx–Hic dyabolusBegriff: interdixit ei sacramenta EcclesieMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–bx fuit sibi preceptum quod non reciperet aquam benedictam neque
sacramentum altaris
by et quod non iret ad
ecclesiam, sed hoc non obstante ivit ad ecclesiam, recepit aquam
benedictam et sacramentum altaris omni anno bene et devote.
Interrogatus quid dicebat magister suus, dicit quod nichil.
Item
interrogatus ad quid faciendum in nemore de
LarbareaOrt:
ibat die qua
bz tetigit dictum
Johannem de MosselPerson: in vinea
de qua supra deposuit, dixit quod nescit, sed venit sibi
in mente et voluntate quod illuc iret.
Interrogatus utrum
ipse sciret quando negavit Deum et obsculatus fuit dictum
SathanPerson: in culo et fecit homagium prout supra, deposuit
quod ipse
SathanPerson: esset diabolus, dixit quod per eius mala
opera satis cognoscebat quod erat diabolus et quia percepit
quod male egerat, retraxit se a continuatione
ca societatisBegriff: .
Interrogatus
utrum fuerit in aliqua alia secta, dixit quod non.
Interrogatus utrum omnia
et singula per ipsum deposita sint vera, dixit quod sic, per juramentum
quod prestitit et sub dampnacione anime sue.
Interrogatus utrum recordetur
de aliquibus aliis per ipsum et suos complices commissis in huiusmodi sectis
et crimine heresis, dicit quod non et quod non inculpabit nec inculpavit
illos qui in eisdem non interfuerunt ; illos vero quos vidit in secta
et de secta esse scivit, nominavit et
cb detexit, petens misericordiam
a Deo et se submittens misericordie sancte matris Ecclesie de omnibus premissis per ipsum
confessatis.
9 mars 1448
ccAnno et mense quibus supra die nona mensis suprascriptiOriginaldatierung: 9.3.1448 in castro predicto
presentibus ibidem honorabilibus et discretis viris
Petro Ros alias EschiensPerson: castellanoBegriff:
eiusdem loci,
Anthonio BonedieiPerson: ,
Johanne de BerchierPerson: ,
Johanne BrunetiPerson: et fratre
Petro
RandinelliPerson: ordinis Predicatorum LausannensisOrganisation: et me notario infrascripto jurato clerico,
constitutus predictus
JaquetusPerson: inquisitus in presencia venerabilium et religiosorum
virorum dominorum
Petri de AlnetoPerson: inquisitoris et
Leopardi de BuscoPerson: vicarii reverendi
in
ChristoPerson: patris et domini nostri domini
Georgii de SaluciisPerson: Dei et apostolice sedis gratia
LausannensisOrganisation: episcopi et comitis, recepto prius juramento de veritate dicenda,
admonitusBegriff:
et avisatus per prefatos dominos judices de veritate dicenda, dixit et sponte
confitetur omnia et singula suprascripta per eum confessata fore et esse vera et
multis interrogatoriis sibi factis nichil amplius confiteri voluit nisi quod
petivit absolucionem de jam confessatis, dicens quod sperabat faciliorem penitentiam
obtinere de paucis criminibus quam si plura confiteretur.
Quibus dictis et factis predictus
inquisitus in manibus predictorum dominorum judicum omnem heresim preteritam et futuram
et specialiter illam quam inducente predicto diabolo SatamPerson: incurrerat abjuravit et eisdem renunciavit, dicens sub periculo anime sue omnia
dixisse et confessum fuisse que perpetraverat in ipsis sinagogis hereticorumBegriff: .
Quibus peractis predicti domini judices assignaverunt eidem inquisito diem
lune que erit undecima mensisDatum: Montag, 11.3.1448 huius ad ulterius procedendum
in presenti processu prout fuerit juris et rationis.
11 mars 1448
Die igitur luneZeitspanne: MontagHinzufügung oberhalb der
Zeilecd predicta superiusOriginaldatierung: 11.3.1448 assignata comparuit judicialiter coram nobis inquisitore
et vicario predictis in castro et loco predictis
procurator fideiBegriff: producens articulos
sequentes et infrascriptos contra dictum detentum formatos, petens
eisdem per prefatum delatum per verbum fatetur vel negat responderi ; quorum
articulorum tenor sequitur et est talis :
Per vos venerabiles et egregios viros dominos inquisitorem et vicarium
suprascriptos petit et requirit procurator fidei super sequentibus articulis
interrogari predictum JaquetumPerson: delatum et examinari, ac per ipsum super
ipsis medio juramento veritatem per verbum fatetur vel negat responderi.
IMenge: 1. Et primo de hiis et super eo quod ipse JaquetusPerson: inquisitus postquam lucem
presentis vite intravit, fuit sacro fonte batematisAuffällige Schreibung regeneratus, quod fuit
et est verum.
IIMenge: 2. Item et postquam idem
JaquetusPerson: pervenit ad etatem adultam,
vixitKorrektur oberhalb der
Zeile, ersetzt: dixit etce
inter cristianos et se pro cristiano se
gexitKorrigiert aus: gessitcf atque sacramentum confirmationis
suscepit, quod fuit et est verum.
IIIMenge: 3. Item et super eo quod procedente tempore fuit intrusus in
quadamKorrigiert aus: quandamcg sectam
que vulgariter dicitur
ValdensiumBegriff: hereticorum, et in ea pluribus
annis perseveravit, quod fuit et est verum.
IIIIMenge: 4. Item de et super eo quod ipse inquisitus ipsam hereticorum sinagogam
intravit ut temporaliter duraretur, et inde pluries certas
pecuniarum quantitates recepit, et ita fuit et est verum.
VMenge: 5. Item quod ipse inquisitus agnegavitAuffällige Schreibung Deum omnipotentem totamque
curiam celestem, beatam MariamPerson: virginem et omnia Ecclesie sacramenta
accepitque diabolum in magistrum et dominum suum, eidem homagium
prestando atque partem sui corporis eidem dando, quod fuit et est
verum.
VIMenge: 6. Item de et super eo quod ipse
JaquetusPerson: inquisitus
ch preciosum
sacramentum corporis Christi atque sacramentalia et sacralia
sancte matris Ecclesie multipliciter temeravit atque violavit
in vituperium Dei omnipotentis ac ipsorum sacramentorum, quod
fuit et est verum.
VIIMenge: 7. Item de et super eo quod ipse
JaquetusPerson: inquisitus adveniente
tempore generalis
cumunionisKorrigiert aus: communionisci predicta
nefandissimaBegriff: non fuit
confessus sacramentaliter, sed tanquam
canisBegriff: impudicus temere
recepit sacram eucaristiam, quod fuit et est verum.
VIIIMenge: 8. Item de et super eo quod ipse JaquetusPerson: inquisitus in ipsa sinagoga et
congregacione hereticorum pluries more lupino comedit et devoravit
carnem humanamBegriff: suffocavitque et interfecit pueros innocentes, quod
fuit et est verum.
IXMenge: 9. Item de et super eo quod ipse JaquetusPerson: in ipsa hereticorum sinagoga abusus
fuit peccato carnali in presencia diaboliBegriff: et aliorum hereticorum, quod
fuit et est verum.
XMenge: 10. Item et quod ipse inquisitus ex speciali precepto
cj ipsius
diaboli magistri sui induxit plures fideles utriusque sexus
[ad]Auslassung, sinngemäss ergänztck ipsam sinagogam hereticorum juravitque eidem diabolo et speciale
pactum faciendo nullos unquam tempore socios et complices accusare,
quod fuit et est verum.
XIMenge: 11. Item de et super eo quod ipse inquisitus mediante quodam lumine
cognovit plures personas utriusque sexus existentes in ipsis
sinagogis hereticorum, quod fuit et est verum.
XIIMenge: 12. Item de et super eo quod ipse inquisitus recepit a diabolo magistro
suo quoddam sortilegiumBegriff: quod deferebat consutum in brachio
suo inter pellem et carnem, quo mediante deludebat ceteros
homines, quod fuit et est verum.
XIIIMenge: 13. Item de et super eo quod ipse JaquetusPerson: inquisitus ope et arte
diaboli a quo receperat quedam unguenta in quibusdam
pixidibus quibus inferebat egretudines atque eas auferebat,
quod fuit et est verum.
XIVMenge: 14. Item de et super eo quod ipse inquisitus opere et auxilio demonis
vehebatur per aera vehementer discurendo ad loca
sinagoge atque
tempestatesBegriff: in
aereKorrektur auf Zeilenhöhe, ersetzt: aeracl proiciendo, quod fuit
et est verum.
XVMenge: 15. Item et quod premissa omnia et singula sunt vera, notoria et
manifesta estque de ipsis publica vox et fama.
Quibus articulis per predictum procuratorem exhibitis et in
lingaKorrigiert aus: linguacm laica eidem
JaquetoPerson: inquisito expositis, responsoque per
eudemKorrigiert aus: eundemcn JaquetumPerson:
ad predictos articulos multipliciter variando et maiorem partem
negando, prefatus procurator petiit per prefatos dominos judices predictum
inquisitum inquiri in propriam personam, dicens ita fieri debere,
ipso
JaquetoPerson: nichil in oppositum allegante nec dicente.
Quibus auditis et factis predicti domini judices prefatum
inquisitum caritative et per viscera domini nostri
Jhesu ChristiPerson:
monuerunt
co, et a prius confessatis non recedendo confiteri vellet
veram et puram veritatem super articulatis ; qui amplius
nichil voluit dicere neque confiteri. Visa igitur pertinancia et
obstinacione predicti
JaquetiPerson: inquisiti predicti domini judices
suam
sententiam interlocutoriamBegriff: per organum prefati domini inquisitoris
protulerunt, ut sequitur :
In
ChristiPerson: nomine invocato. Nos inquisitor et vicarius
infrascripti attentis variationibus tuis
JaquetiPerson: atque
cp–InterloqutoriaBegriff: Marginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–cp requisicione procuratoris fidei et quia nobis constat
te citra veritatem respondisse, per hanc nostram sententiam
interlocutoriam decernimus et judicamus te
JaquetumPerson:
debere questionari et in propriam personam inquiri, donec
et quousque veritas a tuo ore
cq eruatur
cr
in favorem fidei, citra tamen mortem et sanguinis
effusionem de quibus sollempniter et expresse protestamur.
Qua sententia lata, prefato procuratore eam approbante et
eam
exequucioniAuffällige Schreibung demandari petente, ipso
JaquetoPerson:
inquisito nichil in oppositum allegante, positus fuit
in quadam machina dicta vulgariter
laz chatazBegriff: Sprachwechsel: [Nicht übersetzt: frm, Sprache: de]17,
qui ibidem
aliquentulumKorrigiert aus: aliquantulumcs existens ; petiit per
predictos dominos
refregeriumAuffällige Schreibung sibi dari, promittens dicere
omnem veritatem. Qui depositus et
deligenterAuffällige Schreibung
examinatus nichil confiteri voluit. Tunc evestigio
ad cordam ligatus et aliquantulum a terra elevatus,
requisivit instanter ipsum deponi, promictens omnimodam
veritatem dicere ; quo ad sui requestam depositus
et longe
torturamBegriff: ita quod eam videre non posset
positus, in quadam camera inferiori juxta quendam
ignem ibidem preparatum, confessus est prout sequitur :
Et primo dixit et sponte confessus est omnia et
ct–Confirmat jam confessataMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ct singula per ipsum jam confessata fore et esse vera,
addiditque ulterius quod in sinagoga qualibet septimana
recipiebat
quinque solidos lausannensesWährung: 5 Lausanner Sol quos sibi tradebat magister
suumKorrigiert aus: suuscu SatamPerson: cv.
Item magis dixit et sponte confessus est se
interfecisse pueros et comedisse de carnibus
eorumdem. Et primo dicit et sponte confitetur
quod in primo anno vel
circaHinzufügung zwischen zwei
Zeilencw quo intravit sinagogam,
cx–Hic est homicida proprii filiiMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–cx interfecit unum de pueris suis nuncupatu
mKorrektur überschrieben, ersetzt: scy
JaquetusKorrigiert aus: JaquetumczPerson: etatis
duorum annorum vel circaAlter: 2 Jahre .
Item magis dixit et sponte confessus est quod
in interfectione predicti
JaquetiPerson: filii sui delati
da–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–da fuerunt presentes et juvaverunt
Petrus RegisPerson: et
Petrus RuvinatPerson: et postea eum portaverunt
ad quandam sinagogam in
monte de CubliOrt: , ubi
eum assaverunt et comederunt cum aliis albis,
magistro sinagoge ibidem presente in specie unius
canis rosseti, dicens ulterius quod
Petrus
RuvinatPerson: erat coquus, qui eundem puerum
assavit ; dicit tamen quod magister edebat cum ipsis.
Item interrogatus qui fuerunt patrui ipsius
JaquetiPerson:
filii sui, dicit quod
Jaquetus BraserPerson: et
Jaquetus
JanPerson: . Interrogatus qualiter fuit exhumatus, dicit
db–Quomodo extrahunt pueros de foveisMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–db quod predicti
Petrus RegisPerson: et
Petrus RuvinatPerson: 18 eum
exhumaverunt et portaverunt ad sinagogam, sed
non ipse
JaquetusPerson: delatus.
Item magis dixit et sponte confessus fuit
quod fuerunt presentes in comestione dicti pueri
dc–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dc filii sui, ipse primo,
Johannes AymonetPerson: ,
Alexia de
LestraPerson: 19 et
uxorPerson: Jaqueti BoveronPerson: .
Item magis dixit et sponte confessus est
quod juvit se comedere de quodam alio
dd–Comestio carnis humaneMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dd puero qui erat filius
Nycodi MastonPerson: de
PuesiouxOrt: , de tempore non recordatur, et erat parvus.
Item interrogatus ubi et qualiter fuit comestus,
dixit et sponte confessus est quod loco et
de–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–de modo predictis ; et erant presentes
Johannes
RossatPerson: , qui fuit vapulatus eo quod renuerat
sinagogam, de tempore quando fuit interfectus
non recordatur,
Petrus RegisPerson: et
dfPetrus
RuvinatPerson: .
Item magis dixit et sponte confessus est
quod fuit presens et se juvit idem
JaquetusPerson:
delatus ad interficiendum et comedendum
quendam alium puerum qui fuit captus
apud
ChastelOrt: , cui esset non recordatur, et
fuit comestus et preparatus versus
Loz LuyselOrt:
versus
ChastelOrt: . Interrogatus qui erant presentes, dicit
dg–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dg quod
Johannes GroulonPerson: ,
dhquidam
magnus
BronPerson: de
Sancto Martino in VaudoOrt: 20 etatis quadraginta annorum, et est bone stature.
Item magis dixit et sponte confessus est
quod comedit de quodam alio puero qui fuit
apportatus de
Sancto Martino in VaudoOrt: , cui
esset nescit, fuitque commestus in quadam area
supra
montem de CorsieOrt: . Et fuerunt presentes
di–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–di in comestione
Alexia de LestraPerson: que
dj–Regina synagogeMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dj erat regina et sedebat altius aliorum
nec unquam
debebaturKorrigiert aus: debebatdk accusari ab aliquibus,
Johannes AymonetPerson: ,
Johannes GroulonPerson:
et
Anthonius BronPerson: .
Addens ulterius quod in puero predicto
Nycodi MastonPerson:
dl–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dl de
PuesiouxOrt: fuerunt presentes
Johannes GotPerson: et
Johannes BoveratPerson: .
Item magis dixit et sponte confessus est
dm–Semper homagiant dyaboloMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dm quod in qualibet sinagoga uterque ipsorum semper
homagiabat diabolo.
Item interrogatus qualiter ibant ad sinagogam, dixit
et sponte confitetur quod ibant super unum
baclumKorrigiert aus: baculumdn
do–De baculoMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–do nigrum et :
« Maxime ego super unum quem michi
tradiderat magister sinagoge ».
Item magis dixit et sponte confessus
est quod baculus suus est in quadam domo
dp–Quantitas baculiMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dp versus aream suam ubi seminavit modicum
bladi, et est longitudinis duorum pedum vel
circa.
Item magis dixit et sponte confessus est
quod
NycolletaPerson: uxor
Nycodi RosatPerson: est de
dq–ComplexMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dq eorum sinogoga et semper servit de salsa
in sinagoga.
Item magis dixit et sponte confessus est
quod omni anno, dum fuit in signagoga in
Paschate
dr, recepit corpus Christi et
ds–De corpore ChristiBegriff: Marginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ds reservavit in ore suo et apportavit ad sinagogam
magistro suo
SatamPerson: , et idem magister suus semper
recipiebat manualiter.
Item magis interrogatus an essent multi
de secta, dixit quod ita. Interrogatus qui sunt illi,
dt–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dt dicit quod
Petrus MugnierPerson: qui moratur ultra
pontem ViviaciOrt: juxta domum recluse
21. Interrogatus
ubi eum viderat, dixit quod eum vidit in secta
cum ipso et pluribus aliis supra
montem de CorsieOrt:
et erat inductus de bono griso et portabat
capucium rubeum.
Item plures alios nominavit esse de eorum secta,
videlicet
uxoremPerson: Nychodi dou CroutPerson: de
Laz ChevaleritOrt:
quam vidit in loco predicto, cuius nomen proprium
du–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–du ignorat ; quandam dictam
JoliatPerson: 22 que
habet vultum rubeum quam vidit loco predicto ;
MargueretamPerson: de La Vaud quam vidit versus
Loz LuyselOrt: ;
Michaelem MossiePerson: fratrem
Jaqueti
MossiePerson: de
TurreOrt: quem vidit obsculare in culo
demoni sive le manipoloz loco dicto
Ouz LuyselOrt: ,
sunt
circa sex anniDatum: 1442.
Item magis dixit et sponte confessus est
quod ultimate fuerunt cum ipso in sinagoga,
in quadam area versus
ChallieOrt: que est
decoperta, videlicet quidam
Glaudius MaulozPerson: ,
dv–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dv Mermetus GachozPerson: 23,
Anthonius BronPerson: ,
Nycolleta
RosetazPerson: de
MustriacoOrt: ,
Mermetus douz TilPerson: de
dwClarensOrt: quem vidit in area predicta
in festo Beati MichaelisPerson: Datum: 29.9.1447 (Kirchenfest) nuper preteriti,
Roleta
MarchiandazPerson: relicta
Andree de FurnoPerson: de
ClarensOrt: que habuit postmodum in virum
quendam burgondum, que fuit in sinagoga
versus
Sanctum MartinumOrt: ViviaciOrt: ,
etHinzufügung zwischen zwei
Zeilendx Johannes de Lai JoufPerson:
de
SionsierOrt: ; dicens premissa esse vera sub
periculo anime sue.
Item magis interrogatus quod esset illud signum
quod habebat sub brachio, dixit et sponte
confessus est quod erat quoddam pergamenum quod
dy–De sortilegio sibi dato a dyabolo quo negabat veritatemMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dy demon strixerat ex sudore suo demonis et ex
sanguine ipsius delati, et posuit sibi delato sub
brachio cum unguibus
Petrus RuvinatPerson: ; et dixit
sibi quod nisi illud moveret veritatem nunquam
recognoscetur per aliquam torturam.
Item interrogatus quantis vicibus et quibus diebus
dz–Quotiens vadunt ad synagogamMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–dz ibant ad synagogam, qui delatus respondit quod ipsi
ibant bis in septimana, videlicet die
luneZeitspanne: Montag
et die
jovisZeitspanne: Donnerstag.
Alia non dixit ista die nisi
supra per ipsum jam dicta, et recognovit eius
medio juramento illa esse vera. Qui quidem prefati
domini judices pro tunc ipsum JaquetumPerson: dimiserunt
et ipsum assignaverunt ad diem martis crastinam
duodecimam mensis predictiDatum: Dienstag, 12.3.1448 ad ulterius procedendum
prout juris fuerit etcAbkürzung.
12 mars 1448
Anno et die martis duodecima mensis
marcii hora circiter primeZeitspanne: morgensOriginaldatierung: 12.3.1448, loco predicto, vigore
assignacionis predicte, coram prefatis dominis
inquisitore et vicario comparuit prefatus
ea–RepeticioMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ea JaquetusPerson: et in presentia inferius
descriptorumKorrektur zwischen zwei
Zeilen, ersetzt: quorum supraeb dixit
et sua spontanea voluntate confessus fuit
prout sequitur.
Et primo dixit et sponte confessus
estHinzufügung zwischen zwei
Zeilenec quod
ipse
JaquetusPerson: delatus fuit apud
ChallieOrt:
in quadam area ad sinagogam prout supra jam
dixit, sed ista dicit addendo, et quod ibidem
ed–Comestio carnisMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–edcomederunt
carnes puerorumBegriff: supra mensas
et biberunt bonum vinum quod erat de
vino
PerrodiPerson: de
ChallieOrt: . Interrogatus quis apportavit
[vinum]Auslassung, sinngemäss ergänztee,
ef–Modus habendi vinumMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ef qui re spondit :
« Nullus », sed dicit quod veniebat
per quoddam foramen
factoKorrigiert aus: factumeg in quadam arbore.
Item magis dixit et sponte confessus
fuit quod portavit dumtaxat corpus Christi
eh–Stipendium synagogeMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–eh quater vicibus in synagoga, et magister sinagoge
dabat semper sibi
quinque solidos lausannensesWährung: 5 Lausanner Sol in pluribus
monetis ; et erat thesaurarius
Mermetus dou TilPerson:
de
ClarensOrt: .
Item magis dixit et sponte confessus est quod
vidit in
sinagogaKorrektur von anderer Hand zwischen zwei
Zeilen, ersetzt: septimanaei in area versus
ChallieOrt:
ej–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ej Johannem Lechieriz junioremPerson: ,
Petrum de RincoPerson: ,
uxoremPerson: Thome QuicquatPerson: que moratur cum
domino
Johanne GachetiPerson: qui fuit
officialisBegriff:
ViviaciOrt: ;
uxoremPerson: Johannis BouquetPerson: de
CastelloOrt:
quam vidit
Ouz LuyselOrt: , et vidit ipsis facere
homagium prout et ipse et quemdam dictum
CurchoPerson:
qui recessit.
Item magis interrogatus qualiter se noscunt
ek–Quomodo se invicem cognoscuntMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ek si
ovienturKorrigiert aus: obienturel uni alteri, dicit quod mediante
quadam impressione unius bufonis quam
habent supra occulum sinistrum nec aliqui possunt
videre nisi ipsi heretici dumtaxat.
Item magis interrogatus an noverit aliquos
mediante illo signo, qui dixit
etHinzufügung oberhalb der
Zeileem respondit
quod ita, videlicet
Nycodum MoryPerson: de
ChoulynOrt:
en–ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–en parrochie
MustriaciOrt: , etatis
XXX annorum: 30 Jahre
vel circa, et
Nycodum MinazPerson: de
LionOrt: ; quibus
duobus oviavit veniendo de
Villa NovaOrt: et
ipsos novit mediante illo signo.
Item magis dixit et sponte confessus
est quod juvit se comedere de aliis duobus
eo–PuericidiumBegriff: Marginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–eopueris quorum primus erat
Johannis ReidetPerson: de
CastelloOrt: cuius sexus ignorat, sunt
cira decem
anniDatum: 1438 ; secundus
ep–et fuit captus in domoHinzufügung am linken Rand mit Einfügungszeichen–ep eq Johannis BronPerson: de
SenlegierOrt: ,
qui erat
NycodoPerson: eius nepoti, sunt
ultra
sex anniDatum: 1442. Interrogatus qualiter interficiunt
[dictos pueros]Auslassung, sinngemäss ergänzter, dicit
quod manibus stringendo, et quando sunt mortui
apparet impressio manus sue digitorum.
Item magis dixit et sponte confitetur quod
es–HomicidiumMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–es Anthonius BronPerson: fuit cum ipso inquisito in
morte
Johannis de MossePerson: .
Item magis dixit et sponte confitetur quod vidit
in area de
ChallieOrt: et–Iblem ColinPerson: Hinzufügung zwischen zwei
Zeilen–et,
Johannem Lechieriz mediocremPerson:
eu–☛ComplicesMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–eu filium
Johannis Lechieriz antenatiPerson: 24, et
Mermetum
GachozPerson: supra
montem de CorsieOrt: ; item
uxoremPerson:
Johannis ReidetPerson: ev de
CastelloOrt: que moratur
prope portam quando itur
CastellumOrt: aKorrektur oberhalb der
Zeile, ersetzt: deew ViviacoOrt: ,
quam vidit inter duo nemora versus
Loz
LuyselOrt: .
Quibus sic per ipsum JaquetumPerson: dictis
et confessatis dixit eius medio juramento ad sancta
Dei euvangelia illa esse vera nec aliud scire
nisi prout supra dictum est. Interrogatus an aliquid
vellet addere vel diminuere, qui respondit
quod non.
Eo tunc frater
Petrus RondinelliPerson: ordinis
Predicatorum LausannensisOrganisation: procurator fidei et ipse
JaquetusPerson:
delatus renunciaverunt processu et cause,
et petierunt per dominos judices concludi. Qui prefati
domini inquisitor et vicarius cum partibus predictis
ex–Conclusio in causaMarginalie am linken Rand von Nachtragshand (B)–ex concluserunt et assignaverunt eisdem partibus
diem quindecima mensisDatum: 15.3.1448 huius ad audiendum
jus et sententiam proferri apud
BlonayOrt: retro
ecclesiam parrochialem dicti loci.
Acta fuerunt
hec loco,
die et horaZeitspanne: morgens predictisOriginaldatierung: 12.3.1448, presentibus
venerabilibus et egregiis viris dominis
Girardo AlbiPerson:
et
Petro de CultilliaPerson: de
ViviacoOrt: jurisperitisBegriff: ,
Petro de TavelloPerson: domicelloBegriff: ,
Anthonio BonedieiPerson: ,
YbletoPerson: et
Philipo ColumbiPerson: fratreKorrigiert aus: fratribusey,
Jacobo de
FluminePerson: ,
Humberto de GerdiliPerson: ,
Petro RosPerson:
castellano,
Johanne BrunetiPerson: et
Johanne de
BerchiezPerson: testibus ibidem astantibus.
15 mars 1448
Anno domini millesimo ccccmo quadragesimo octavo
a nativitate Domini sumpto, die vero quindecima mensis
marciiOriginaldatierung: 15.3.1448 virtute assignacionis subscriptis, comparuerunt
coram prefatis dominis inquisitore et vicario judicibus
prefatus
Jaquetus ez DurierPerson: et frater
Petrus RondinelliPerson:
appudKorrigiert aus: apudfa BlonayOrt: . Quibus ibidem presentibus et quamplurima
caterva gentium ad sermonem divinum audiendum,
prefatus dominus inquisitor suum sermonem fecit
etcAbkürzung.
Quo facto prefatus procurator fidei petiit
fb jus
dici et sententiam proferri, prout ipsis partibus fuerat
assignatum. Quibus premissis per dominos judices
auditis, sedentes pro tribunali, ut moris est,
suam tulerunt sententiam in hunc qui sequitur
modum : In nomine
[sancte]Auslassung, sinngemäss ergänztfc et individue Trinitatis
etcAbkürzung.
25
Cuius sententie vigore fuit prefatus Jaquetus
DuriezPerson: tanquam hereticus brachio secularisBegriff:
potestatis per prefatos dominos judices derilictus
et traditus etcAbkürzung. Presentibus venerabili et egregio
milite domino Johanne de BlonayPerson: , magistro Johanne
de UlmoPerson: in artibus magistro, domino Johanne GachetiPerson:
presbiteroBegriff: , Petro RosPerson: castellano dicti loci, Johanne
de BerchiePerson: et Johanne BrunetiPerson: ac pluribus
aliis ibidem astantibus.
[Unterschrift:] Glaudius BurritazPerson: Notarzeichen
Regest
Jaquet Durier, de Blonay, détenu au château de La Tour-de-Peilz, comparait le 3 mars 1448 devant le vice-inquisiteur Henri Chouvet et le vicaire épiscopal Léopard de Bosco, à la requête du châtelain et en présence de ce dernier et des nobles et bourgeois de La Tour-de-Peilz. Lors de cette première séance, Jaquet avoue spontanément son crime. Le lendemain, il poursuit ses aveux et dénonce dix personnes (7 hommes et 3 femmes). Le 6 mars, l’accusé ratifie ses aveux devant le vicaire Léopard de Bosco, en l’absence du vice-inquisiteur Chouvet. Ce dernier est remplacé le 9 mars par l’inquisiteur dominicain Pierre d’Aulnay, qui préside la cour dès ce moment et jusqu’à la fin du procès. Devant la cour présidée par l’inquisiteur et le vicaire de Bosco, Jaquet Durier ratifie ses aveux, abjure son hérésie et demande l’absolution. Le 11 mars, le procureur de la foi, Pierre Rondinel, produit contre lui un interrogatoire en quinze articles. Compte tenu des variations dans les réponses de l’accusé, le procureur demande une sentence interlocutoire de torture. Le jour même, la sentence interlocutoire est rendue par la cour et exécutée immédiatement. Jaquet complète ses aveux lors des interrogatoires des 11 et 12 mars, et augmente aussi le nombre de complices jusqu’à trente-trois personnes (23 hommes et 10 femmes). La sentence est rendue le 15 mars sous l’église de La Chiésaz, église paroissiale de Blonay : il est jugé hérétique et remis au bras séculier.