[Note d’archives dans la marge de
gauche par une main du XXe siècle :] 1479Date : 1479
Sequitur processus Glaudii BochePersonne : parrochie
de BlonayLieu : LausannensisLieu : dyocesis.Centré
3 novembre 1479
Anno Domini Mo CCCCo septuagesimo nonoDate : 01.01.1479 – 31.12.14791 in
castro OchiaciLieu d’origine :
personaliter constitutus prefatus
Glaudius BochePersonne : coram reverendo
in
ChristoPersonne : patreÀ l’original : p et domino domino
Benedicto de MonteferrandoPersonne : , Dei
et apostolice Sedis gratia
LausannensiOrganisation : episcopoTerme : et
comiteTerme : , nec non
venerabili et circumspecto viro domino
Baptista de AycardisPersonne :
decretorum doctore,
officialiTerme : curie
LausannensisOrganisation : ,
vicarioTerme : generali in hac
parte apostolica et ordinaria
autoritatibusAinsi specialiter deputato,
et per
ipsoCorrection par-dessus, remplace : ipsuma interrogatus mediante juramento super
bsacrosanctis Dei euvangeliis per ipsum
GlaudiumPersonne : prius tactis :
Primo si sciat causam propter quam ipse delatus sit detentus, qui
respondit quod nescit.
Interrogatus quis cepit ipsum, dixit
quod fuit captus
ViviaciLieu : per quendam
sociumLecture incertainec2, sed nescit causam
propter quam. Quo audito, prefatus dominus officialis dixit sibi quod
detinebatur pro
heresiTerme : sive pro fide.
Item si umquam per aliquem seu aliquos sibi improperatum
fuerit quod esset hereticusTerme : , dixit quod non.
Item si
scitCorrigé de : sitd multum temporum quod assentavit locum
de
BlonayLieu : et causam propter quam, dixit et respondit quod
est annusDate : 1478
quod assentavit locum, et dixit quia habuit debatum
cum familia sua.
Item si umquam cognoverit Thomam de MediavillaPersonne : ,
dixit quod sic.
Item si umquam habuerit inimicitiam cum prefato ThomaPersonne : ,
dixit quod non.
Item si umquam ad
suiCorrigé de : suame noticiam pervenerit quod
ThomasPersonne :
prefatus ipsum accusaverit, dixit quod non.
Item si cognoscat seu cognoverit quemdam castratorem,
dixit quod sic, et vocatur VullytPersonne : et moratur prope domum
suam, sed numquam bibit nec commedit cum ipso.
Item si dederit umquam aliquas pecunias domino de
BlonayLieu : 3,
dixit quod non.
4
4 novembre 1479
Anno quo supra et die quarta mensis nouvembrisDate : 04.11.1479 in
castro OchiaciLieu d’origine : personaliter constitutus prefatus inquisitus
coram venerabili viro domino officiali curie
ViviaciLieu : 5,
vicario in hac parte substituto auctoritatibus predictis
specialiter deputato, et per ipsum dominum officialem interrogatus
si, primo, si sit aliquid avisatus, qui delatus dixit
quo
dCorrection par-dessus, remplace : tf sunt
sixCorrigé de : sexg anni vel circaDate : 1473 quod ipse indigebat
pecuniis et ivit ad
Johannem MorierPersonne : de
TersierLieu :
parrochie de
BlonayLieu : , et dixit prefato
hJohanniPersonne : quod sibi
prestaret
quinque soludosCorrigé de : solidosiUnité monétaire : 5 sols . Qui
JohannesPersonne : respondit :
« Opportet quod vos
veniatis mecum donec ad aream meam de Fontanna
DavyLieu : Changement de langue : français ». Et iverit, non recordatur de die proprie, sed sibi
videtur quod esset
dies mercuriiPériode : mercredi. Tunc ipsis existentibus
in dicta area, dictus
JohannesPersonne : dixit eidem inquisito :
j–Forma omagiiTerme : et adnegatio ChristiPersonne : Note dans la marge de gauche–j « Opportet quod tu neges Deum, et ego dabo tibi illos quinque
soludosCorrigé de : solidoskUnité monétaire : 5 sols ». Qui
GlaudiusPersonne : dixit :
« Volo », et incontinenti ibi
apparuit quidam catus niger. Cui quato obsculatus est
sibi culum, accipiendo ipsum in magistrum ; et hoc facto,
negavit Deum, gloriosam virginem
MariamPersonne : , totam Trinitatem
et sanctum
baptismaTerme : ,
accipiandoAinsi dictum
dyabolumTerme : vocatum
Sathanas in dominum et magistrum suum. Et hoc facto,
apparuit ibi incontinenti
uniusAinsi equus niger
l
cum sede. Tunc dictus
Johannes MorierPersonne : dixit prefato
inquisito :
« Opportet quod vousAinsi ascendatis supra equum istum ». Qui
GlaudiusPersonne : ascendit, et
prefatoCorrigé de : prefatusm JohannesPersonne : super uno alio,
et incontinenti se reperierunt in quodam prato vocato
Pra de ChissiezLieu : Changement de langue : français. Et ibi reperierunt unam magnam
quantitatem
demonumTerme : , hominum etiam et mulierum. Et
dixit quod reperierunt se ibidem
circa mediam noctemPériode : la nuit
et erat ignis
perseiTerme : colloris. Et dixit quod ibi biberunt
et comederunt panem, vinum et carnes, et dixit quod ille
n–ComplicesNote dans la marge de gauche–n habebant saporem dulcem. Et ibidem cognovit
Johannetam
BorjaudazPersonne : , uxorem
Johannis de MontezPersonne : parrochie de
BlonayLieu : ,
uxoremPersonne : Glaudii VauletPersonne : de
CastelloLieu : . Et dixit quod facta
senaCorrigé de : cenao, homines habitaverunt cum mulieribus more
brutorum. Et dixit quod ipse cognovit dictam
BurgaudazPersonne : .
Item dixit quod
sunt tres anniDate : 1476 quod fuit in quodam loco cum
Thoma de
MedivillaPersonne : , videlicet in nemore de
MontableniLieu : . Et ibi commederunt
p–Locus secteNote dans la marge de gauche–p unum puerum quem ceperunt apud
OrunLieu : et occiderunt iusta
matrem, et sepulto
seperuntCorrigé de : ceperuntq ipsum et portaverunt ad
sectamTerme : .
r–OmicidiumNote dans la marge de gauche–r Et dixit quod dimiserunt caput propter sanctum crisma, et erant presentes
Thomas de MediavillaPersonne : ,
Jaquetus SouneCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : SonnesPersonne : parrochie
t–ComplicesNote dans la marge de gauche–t Sancti Martini in VuadoLieu : ,
Johannes MelereyPersonne : ,
Roletus AgnesatPersonne :
de
MutruxLieu : ,
VuillytPersonne : chatrare de
GissineLieu : nunc residens
apud
BlonayLieu : . Et aliud nescit, quare fuit assignatus
ad diem
crastinamDate : 05.11.1479 pro tercia monitione, sibi presentando misericordiam Ecclesie.
Datum die et anno quibus supraDate : 04.11.1479, presentibus venerabilibus viris
dominis
Petro de VinopiaPersonne : capellanoTerme : LausannensiLieu : ,
Roleto u
de MontouxPersonne : castellanoTerme : OchiaciOrganisation : et
Guilliermo ChanronPersonne : ,
testibus ad premissa vocatis.
5 novembre 1479
Anno quo supra et die quinta mensis nouvembrisDate : 05.11.1479 personaliter
constitutus prefatus inquisitus coram venerabili viro domino officiali
curie
ViviaciLieu : et per ipsum interrogatus si sit aliquid
advisatus et si per ipsum confessata sint vera, qui dixit quod
sunt vera et quod sunt
v sex anni vel circaDate : 1473 quod ivit ad
w–forma omagii et adnegatio ChristiPersonne : Note dans la marge de gauche–w JohannemÀ l’original : Jo MorierPersonne : pro
adcomodandoCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : adquomodandox pecunias
et petiit quod sibi mutuaret
quinque soludosCorrigé de : solidosyUnité monétaire : 5 sols . Qui
JohannesPersonne : dixit
sibi :
« Opportet quod veniatis mecum primo ad aream meam
de Fontanna DavyLieu : Changement de langue : français, et ego mutuabo vobis ». Et iverunt, et ipsis
existentibus in prefata area, prefatus
JohannesÀ l’original : JoPersonne : dixit eidem inquisito :
« Si vultis facere id quod dicam vobis, ego mutuabo vobis
illos quinque soludosCorrigé de : solidoszUnité monétaire : 5 sols ». Qui delatus respondit :
« et quid vultis ? ».
Qui
JohannesÀ l’original : JoPersonne : dixit :
« Opportet quod vos negetis Deum, prout ego feci ». Qui
inquisitus dixit :
« Volo ». Et ibi incontinenti apparuit unus catus
niger. Tunc dictus
JohannesÀ l’original : JoPersonne : dixit eidem
GlaudioPersonne : :
« Opportet quod vos faciatis
omagium isti ». Qui
GlaudiusPersonne : obsculatus est sibi sub cauda
negavitque Deum, gloriosam virginam
MariamPersonne : , totam Trinitatem et
sanctum baptisma. Et dixit quod dictus dyabolus petiit ab eo quod daret
sibi unam partem sui corporis et etiam totum corpus et animam in
signum omagiiTerme : . Qui
GlaudiusPersonne : dedit sibi digitum suum
manus sue dextre
aa–et dixitCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : tetigit–aa quod dictus dyabolus
ab–Nomen dyaboliTerme : Note dans la marge de gauche–ab tetigit ipsum per dictum digitum, et vocatur
SatanasPersonne : . Et dixit quod
prefatus
JohannesÀ l’original : Jo MorierPersonne : promisit quod totiens quotiens ipse veniret
ad sectam, quod sibi faceret dare
quinque soludosCorrigé de : solidosacUnité monétaire : 5 sols . Et dixit quod
bina vice recepit illos
quinque soludosCorrigé de : solidosadUnité monétaire : 5 sols a prefato dyabolo, sed
nesciebat quid deveniebant ille pecunie.
Et dixit quod
curatusTerme : suus sepe monuit ipsum, videlicet quod veniret ad confessionem
de dicto casu, et si nollet sibi confiteri, quod iret ad reverendum
dominum
dominum nostrumÀ l’original : d n LausannensemOrganisation : 6, qui sibi bonam et secretam
penitantiamCorrigé de : penitentiamae daret.
Item dixit quod facto illo omagio in predicta area, ibidem incontinenti
apparuit unus equus cum sede. Tunc prefatus
JohannesÀ l’original : JoPersonne : dixit eidem
inquisito :
« OportetAinsi quod vos ascendatis supra equum istum ».
Qui
GlaudiusPersonne : ascendit et dictus
JohannesÀ l’original : JoPersonne : super uno alio, et
incontinenti et in momento reperierunt se in quodam prato vocato
af–locus sectaNote dans la marge de gauche–af Pra de ChissiezLieu : Changement de langue : français supra
BlonayLieu : . Et erat
circa mediam
noctamAinsiPériode : la nuit, et ibi reperierunt unam quantitatem demonum,
hominum et mulierum in numero fere trecentum, et ibi erat
magnus ignis persei colloris seu
blovozTerme : . Qui
JohannesÀ l’original : JoPersonne : dixit
eidem
GlaudioPersonne : :
« Opportet quod nos bibamus et commedamus
cum istis. Nolite timere et nolite vos signare ». Et
dixit quod bibit et commedit panem, carnes et vinum, et dixit
quod ille carnes erant
carnes puerorurnTerme : , habentes saporem
dulcem. Et dixit quod facta
cenaCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : se[na]ag, homines habitant cum
mulieribus more
ah brutorum animalium. Et dixit quod in
dicto loco cognovit
JaquetumCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : Johannemai MelereyPersonne : aj morentem
ak–complicesNote dans la marge de gauche–ak en
BrenLieu : ,
Roletum AgnesatPersonne : de
MustruacoLieu : ,
Johannetam
BorjaudazPersonne : uxorem
Johannis MontetPersonne : parrochie de
BlonayLieu : ,
uxoremPersonne : Glaudii VauletPersonne : de
CastelloLieu : ,
Jaquetum
SounePersonne : morentem versus
Rubeam AquamLieu : parrochie
Sancti
Martini in VuaudoLieu : .
Interrogatus que precepta dictus dyabolus dederit sibi, dixit
quod precepit sibi quod faceret tanta mala quanta posset, videlicet quod
daret infirmitates occideretque homines et animalia.
Item dixit quod sunt circa tres anni quod ivit ad quodam nemus
de
MontablenLieu : ultra
Castrum Sancti DyonisiiLieu : , quadam
die
mercuriPériode : mercredi. Et dixit quod
JohannesÀ l’original : Jo MorierPersonne : occidit unum puerum
al–omicidiumNote dans la marge de gauche–al apud
OronsLieu : seu ad
PaleseuxLieu : Changement de langue : français, et hoc iusta matrem,
et portaverunt ad dictum nemus, sed non integrum, ymo
dimiserunt
capudAinsi propter sanctum crisma, et ibidem commederunt.
Et aliud nescit.
Quo audito, fuit monitus pro tercia
monitione, sibi presentando misericordiam Ecclesie, assignando
ipsum post prandium ad se advisandum et pro quarta monitione
alias ad audiandumAinsi interloquutoriam sententiamTerme : . Datum
die et anno quibus supraDate : 05.11.1479, presentibus ibidem nobilibus viris
castellano OchiaciOrganisation : , Anthonio de AycardisPersonne : et Petro
de NovelloPersonne : , testibus ad premissa vocatis.
8 novembre 1479
Anno quo supra, die vero lune ante festum Sancti MartiniPersonne :
yemalisDate : 08.11.1479 personaliter constitutus prefatus inquisitus coram
reverendo in
ChristoPersonne : paterÀ l’original : p et domino
dominoÀ l’original : d Benedicto de MonteferrendoPersonne :
Dei et apostolice Sedis gratia
LausannensiOrganisation : episcopo et comite, et per
ipsum interrogatus primo, si per ipsum confessata sunt vera,
qui dixit quod non, ymo mentitus est
am.
Interrogatus quare assentavit locum de BlonytLieu : , dixit propter hoc
quod Ysbletus de GerdiliPersonne : volebatTerme : exigere ab eodem gietum
factum propter armigeros, et aliud nescit.
Quo audito,
venerebilis vir dominus
RolinusPersonne : ...Lacune dans le texte source (1 mot)an,
capellanusTerme :
procuratorque sacrosancte fidei orthodoxe petiit et dixit
quod attentis diffamationibus, inculpationibus et perjuriis quam
plurimis per prefatum
GlaudiumPersonne : perpetratis, ipsum declarari
torqueriTerme : et
tortureTerme : subiciendum fore, donec et quousque
veritas ab ore oriatur. Quo audito, dominus
7 tullit sententiam
interloquutoriam in hune qui sequitur modum
ao :
Dessin à la plume †
ChristiPersonne : nomine invocato, a quo omne rectum procedit judicium,
nos
Baptista de AycardisPersonne : , decretorum doctor, officialis curie
LausannensisOrganisation :
vicariusque generalis apostolica et ordinaria auctoritatibus specialiter
deputatus,
attentaCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : ad[enta]ap petitione
procuratoris fideiTerme :
consideratisque maliciis, perjuriis, diffamationibus et inculpationibus
tuis,
GlaudiiPersonne : , contra te procedimus, declaramus et ordinamus
te torture subiciendum et torquendum fore, donec et quousque
veritas ab ore tuo oriatur, citra tamen
membrorumCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : mut[ilationem]aq
mutilationem et sanguinis effusionem, de quo protestamur.
Qui fuit ductus ad locum
turtureAinsi et ligatus et a terra
levatus. Qui rogavit quod relaxaretur et ipse puram
veritatem
dixeretCorrigé de : diceretar. Qui fuit deligatus et ductus ad
cammeram, et qui dixit tunc quod per ipsum confessata superius
sunt vera et quod in dictis sectis ipse vidit
Johannetam
BoryaudaPersonne : de
CastelloLieu : 8,
Jaquetum SounePersonne : parrochie
Sancti
Martini in VuaudoLieu : ,
Johannem MelerayPersonne : morentem in
BrenLieu :
parrochie
MustriaciLieu : .
Interrogatus qua hora ipse ibat ad dictas
sectesCorrigé de : sectasas, qui
dixit
hora noctis at ante mediam noctemPériode : la nuit. Interrogatus de quo
vident in dictis sectis, dixit quod est grossus ignis persei
colloris et candele eiusdem colloris.
Interogatus de quo fiunt candele dicte, dixit quod de pinguedinibus
puerorum et luchinum de budellis.
Item dixit quod fuit in secta de
MonthableniLieu : , et ibi vidit
Thomam de MediavillaPersonne : ,
Roletum AgnesatPersonne : fabrum
morentem apud
MutruxLieu : ultra pontem
9,
VullytPersonne : castratorem.
Et dixit quod dyabolus dedit sibi duas pissides,
quarum una repleta est
pulveribusTerme : , alia pinguedinibus,
et
au dixit quod sunt ad dandum infirmitates et ad faciendum
mori animalia et gentes. Et recordatur quod in dictis
av–complicesNote dans la marge de gauche–av sectis ipse vidit
Johannem BrasePersonne : de
BlonayLieu : ,
Giradum
GuiePersonne : de
BlonayLieu : ,
ColletamPersonne : uxor
emCorrection par-dessus, remplace : isaw Johannis BondetPersonne : de
BlonayLieu : .
Item dixit quod recordatur quod est
annus vel circaDate : 1478 quod in domo
Jaqueti
CharpitPersonne : apud
TersierLieu : ipsi traxerunt unum puerum masculum
etatis quatuor annorumÂge : 4 ans per tibiam iu
sCorrection par-dessus, remplace : xaxta patrem et matrem, in
quadam cammera retro, et in crastinum mortuus fuit dictus
puer. Et aliud nescit, quare fuit assignatus ad diem
crastinam ad magis confitendum alias ad continuandum torturam.
Datum die et anno quibus supraDate : 08.11.1479, presentibus venerabilibus
viris dominis
JohanneÀ l’original : Jo de TussiacoPersonne : ,
Michaele de Sancto CyriacoPersonne : ,
in jure peritis, nobili viro domino de
BlonayLieu : , nobili
Girado
MurissetPersonne : et
Guilliermo ChanronPersonne : , testibus ad premissa
vocatis.
9 novembre 1479
Anno quo retro et die martis ante festum Sancti
MartiniPersonne : yemalisDate : 09.11.1479 coram venerabili viro domino officiali
curie LausannensisOrganisation : predicto personaliter constitutus prefatus GlaudiusPersonne :
inquisitus et per dictum dominum oficialem interrogatus primo, si
per ipsum confessata sunt vera, dixit quod sic.
Et fuit
in quadam alia secta videlicet in quadam area supra
ay–alia secta deTersierLieu : Note dans la marge de gauche–ay TersierLieu : que vocatur
Area de FayoLieu : . Et dixit quod ivit
super una scoba
quamCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : quodaz unxit de pinguedinibus
sibi traditis per dictum dyabolum in dictis pissides. Et
ante quam ascenderat, ipse negabat Deum, gloriosam
virginam
MariamPersonne : et totam Trinitatem et dicebat :
« Vade
in nomine dyaboli ». Et non se signabat, et sunt
duo
anni vel circaDate : 1477. Et dixit quod in dicta secta ipse vidit
ba–☛ complicesNote dans la marge de gauche–ba Johannem BrasePersonne : de
BlonayLieu : ,
Girardum GayPersonne : dicti loci,
uxoremPersonne : Glaudii VauletPersonne : de
ChastelLieu : .
Item dixit quod est annus cum dimidio vel circa quod occidit
unam filiam etatis
unius anni vel circaDate : 1478. Que filia
bb–omicidiumNote dans la marge de gauche–bb erat filie sue dicti inquisiti,
uxorCorrigé de : uxoribc Johannis
BorrablePersonne : ,
strngendoCorrigé de : stringendoTerme : bd ipsam per collum. Et dixit quod
intravit per unam fenestram.
Item si possint intrare per aliquod parvum foramen,
dixit quod
[non]Omission, complété(e) par analogiebe, quia non possunt diminure corpus nec ossa.
Item interrogatus ubi sunt
dueCorrection par-dessus, remplace : s[ue]bf pissides, dixit quod sunt
in domo sua, videlicet in garnerio sub
stupusCorrigé de : stupobg et
canapoTerme : sive
couraLecture incertainebh.
Interrogatus de quo
deserviuntLecture incertainebi,
dixit quod illa in qua sunt pulveres, est ad
faciandumAinsi
mori gentes et animalia, alia ad
unguendumTerme :
scobamTerme : sive
baculumTerme : ad ambulandum.
Item dixit quod recordatur quod in secta
Prati de ChisieLieu : ipse vidit
Petrum GrivePersonne : de
ViviacoLieu : ,
Johannem CholletPersonne : dicti loci
et est clibanarius,
Johannem HugonynPersonne : morentem
ViviaciLieu : ,
bj–complicesNote dans la marge de gauche–bj alias vero morabatur in
Turre ViviaciLieu : , et habet unum
filium qui vocatur
LodovicusPersonne : . Et aliud nescit, quare
fuit assignatus
ad diem crastinemDate : 10.11.1479 ad se advisandum,
alias ad continuendam torturam.
Datum die et anno
quibus supraDate : 09.11.1479, presentibus ibidem nobilibus viris
Roleto
de MontouxPersonne : ,
Girado MurisetPersonne : discretoque viro
Petro de NantoPersonne : , testibus ad premissa vocatis.
10 novembre 1479
Anno quo retro et die mercuri ante festum Sancti MartiniPersonne : Date : 10.11.1479,
interrogatus prefatus inquisitus per prefatum dominum
officialem primo, si per ipsum confessata sunt vera, si sit
aliquid advisatus, qui dixit quod in secta de
MontablenLieu :
bk–complicesNote dans la marge de gauche–bk etiam vidit
Petrum bl GrivelPersonne : ,
Johannem
HugonynPersonne : ,
Johannem CholletPersonne : fornerium
ViviaciLieu : .
Et aliud noluit confiteri, quare fuit ductus
ad locum torture et fuit tractus. Qui rogavit
quod relaxaretur et ipse
dissiretCorrigé de : diceretbm veritatem. Qui
fuit relaxatus et deligatus et ad cammeram
ductus. Et
bn tunc dixit quod recordatur quod sunt
duo anni vel circaDate : 1477 quod ipse et socii sui, videlicet
Petrus
GrivelPersonne : ,
Johannes CholletPersonne : ,
Johannes HugonynPersonne : ,
Giradus GayPersonne : ,
Johannes BrasePersonne : de
BlonayLieu : ,
JohannesÀ l’original : Jo MorierPersonne : ,
Glaudius Dou PraPersonne : dicti loci,
Colleta BongetaPersonne : 10 de
la ChevaleriyLieu : Changement de langue : français parrochie
de
BlonayLieu : ,
Johanneta bo–de BorjauzCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : de Borga–boPersonne : ,
bp–omicidiumNote dans la marge de gauche–bp Glaudius de CostelPersonne : de
ChallieLieu : , occiderunt unum
puerum masculum etatis
duorum vel trium annorumÂge : 2 ans .
Qui puer erat domino de
BlonayLieu : , qui puer erat in
cuna in quadam aula anteriori dicti castri
11,
et hoc ante mediam noctem ; de die non recordatur.
Et languivit per
duos vel tres diesPériode : 3 jours.
Item interrogatus quare dictum puerum occiderunt,
dixit quod inter se dicerunt :
« Dominus de BlonayLieu : habet
unum puchrumCorrigé de : pulchrumbq puerum masculum, qui, si ad
etatem perveniat, ipse poterit facere multa
mala agricolis ». Et mutuo consensu inierunt
ipsum occidere.
Interrogatus in quibus sectis vidit dictos Petrum
GrivelPersonne : , Johannem HugonynPersonne : et Johannem CholletPersonne : ,
dixit quod in secti Prati de ChisieLieu : et in nemore
de MontablenLieu : .
Item interrogatus quomodo intraverunt dictum castrum,
dixit per
portemCorrigé de : portambr et dixit quod dyabolus apperuit ipsis.
Item dixit quod
fuerunt duo anni in festo PacheTerme : Date : 1477 (des fêtes sans date fixe) nuper
lapso, recipiando
heucaristiamAinsi ipse reservavit
et portavit ad sectam
bs nemoris de
MontablenLieu :
quadam
die venerisPériode : vendredi. Et ibi dictum heucaristie
sacramentum sive dictam ostiam fricaverunt in quadam
patellaTerme : ;
ipsoAinsi existente in dicta patella, salliebatur
infra dictam pattellam. Tunc videntes, percutiebant
gladiis et cutellis, a qua ostia
ixi[e]batCorrigé de : exibatbt sanguis.
Hoc videntes, projecterunt ad terram et pedibus
concultaverunt. Et dixit quod
Johannes CholletPersonne : semel
portavit.
Interrogatus que hora erat, dixit prope mediam
noctemPériode : la nuit.
Interrogatus de quo videbant, dixit
quod erat ignis et candele persei colloris.
Interrogatus
de quo fiunt dicte candele, dixit quod de pinguedinibus
puerorum et luchinum de budelisAinsi.
Item dixit quod quando recipiebat panem benedictum,
ipse non commedebat, sed ponebat infra
ignem, et recipiando aquam benedictam, ipse
ponebat retro se. Et aliud nescit, quare
fuit assignatus ad diem crastinem ad se advisandum, alias ad continuendum torturemAinsi.
Datum die et anno quibus supra, presentibus
nobilibus viris Girado MurissetPersonne : , Roleto
de MontouxPersonne : nec non discreto viro Guilliermo
ChanronPersonne : , testibus ad premissa vocatis.
10 novembre 1479, plus tard
Anno et die quibus supra, hora secunda post
meridiemPériode : l’après-midiDate : 10.11.1479, interrogatus primo quis vocabatur
ille dyabolus magister suus, dixit quod vocatur
bu–Nomen dyaboliNote dans la marge de gauche–bu SatanasPersonne : .
Interrogatus quo modo loquebatur,
dixit quod loquitur turpiter et habet vocem raucam.
Et aliud nescit, quare fuit assignatus
ad primam
12 ad se advisandum et magis
confitendum, alias ad sibi continuendum
torturam.
Datum anno, die et hora predictisDate : 10.11.1479,
presentibus ibidem nobilibus viris
Roleto de MontouxPersonne : ,
Girado MurisetPersonne : nec non discretis viris
Guilliermo ChanronPersonne : et
Petro de NantoPersonne : , testibus
ad premissa vocatis.
13 novembre 1479
Anno Domini Mo CCCCo septuagesimo nono, die vero
sabati post festum Sancti MartiniPersonne : yemalisDate : 13.11.1479, prefatus
inquisitus interrogatus per quem supra, mediante
juramento super sacrosanctis euvengeliisAinsi Dei
per ipsum delatum prius tactis, primo si per ipsum
confessata sunt vera, qui dixit quod sic et quod aliud
nescit.
Item fuit advisatus per prefatum dominum officialem
curie
LausannensisOrganisation : , videlicet quod per juramentum per ipsum
delatum prestitum quod si aliquem odio malo
accusaverit, quod nunc ipsum deculpet et a suo
processu laniari faciat. Qui dixit quod sub periculo
dampnationis anime sue et per juramentum
quod prestitit, quos nominavit in suo processu
vidit in sectis hereticorum, et si aliquos
dimiserit sive tradiderit oblivioni, si ad
sui noticiam pervenerint sive perveniant, nominabit.
Et aliud nescit, quare fuit assignatus
ad primum adventum domini, alias ut supra.
Datum
die et anno quibus supraDate : 13.11.1479, presentibus ibidem
nobilibus viris
Girado MurisetiPersonne : ,
Roleto
de MontouxPersonne : nec non discreto viro
Petro BlecheretPersonne :
bv–burgensis LausannensisCorrigé de : burgensiTerme : LausannensiOrganisation : –bv, testibus ad premissa vocatis.
16 novembre 1479
Anno quo supra die vero martis post festum Sancti MartiniPersonne :
yemalisDate : 16.11.1479, constitutus personaliter prefatus inquisitus coram venerabili
viro domino officiali prefato et fratre
Andrea LigetiPersonne : ,
ordinis
fratrum PredicatorumOrganisation : , vicario domini
inquisitorisTerme : , et per ipsos
interrogatus mediante juramento per ipsum delatum prestito super
sacrosanctis Dei euvangeliis
bw et sub periculo dampnationis
anime sue
bx : primo si per ipsum confessata sunt vera,
by–complicesNote dans la marge de gauche–by qui dixit quod sic. Et dixit quod recordatur quod in dictis
sectis vidit
Johannem VuaddensPersonne : de
BlonayLieu : , et aliud
nescit. Quo audito,
Johannes VuilliezPersonne : procurator fidei et prefatus
delatus
bz–renunciaverunt etAjout dans la marge de
gauche avec un signe d’insertion–bz petierunt concludi. Quibus auditis, domini concluserunt,
assignando ipsum dietim ad diffiniendum.
Datum die et anno
quibus supraDate : 16.11.1479, presentibus ibidem
nobiliCorrection à la hauteur de la
ligne, remplace : nobilibusca viro
Girardo MurisetPersonne : ,
Girardo BossonPersonne : ,
Petro BlecheretPersonne : et
Jacobo GaucheriiPersonne : , testibus
ad premissa vocatis et rogatis.
17 novembre 1479
Anno Domini Mo CCCC LXX nono die vero mercuri post festum Sancti
MartiniPersonne : yemalisDate : 17.11.1479 personaliter constituti, videlicet procurator fidei et prefatus
delatus, supra cimiterium ecclesie cathedralis Lausannensis coram venerabilibus viris
dominis
Gerardo OddetiPersonne : canonicoEndommagé par un ou plusieurs
trou(s)ccLecture incertainecb et vicario generali domini nostri
LausannensisOrganisation :
et fratre
Thoma GogatiPersonne : inquisitore et
Baptista de AycardisPersonne :
officiali et vicario generali in hac parte auctoritate ordinaria, petierunt
diffiniri et jus dici. Quibus auditis, domini diffinerunt.
Datum
die et anno quibus supraDate : 17.11.1479.
[Signature :]
[Stephanus]Omission, complété(e) par analogiecd De CrestoPersonne :
Registrata sunt nomina
accusatorum
LausanneLieu :
Processus herethicorumTerme :
Résumé
Claude Bochet, de Blonay, comparait le [3 novembre] 1479 devant l’évêque et comte de Lausanne Benoît de Montferrand et son official Baptiste d’Aycard, au château épiscopal d’Ouchy. L’inculpé reconnait avoir fui Blonay un an auparavant et avoir été récemment arrêté à Vevey, mais il nie avoir fréquenté des hérétiques. Le 4 novembre, interrogé par l’official, Claude avoue et dénonce sept personnes (6 hommes et 2 femmes), et le lendemain il ratifie et complète ses aveux. Le 8 novembre, l’inculpé comparait à nouveau devant l’évêque, mais il se rétracte ; le procureur de la foi Jean Vuilliez demande alors la sentence interlocutoire afin de le soumettre à la question, laquelle sentence sera rendue par la cour le même jour et exécutée immédiatement. Claude ratifie alors ses aveux et il dénonce trois autres personnes (2 hommes et une femme). Le lendemain, il poursuit ses aveux, qui seront complétés le 10 novembre suite à une deuxième séance de torture, et ratifiés trois jours plus tard. Le 16 novembre Claude comparait devant l’official et le vice-inquisiteur André Liget pour ratifier à nouveau ses aveux, et il ajoute alors le nom d’un dernier complice (au total : 13 hommes et 3 femmes). Ce même jour, le procès est clos par la cour. La sentence [de mort] est rendue le 17 novembre et sa lecture publique a lieu en dessus du cimetière de la cathédrale de Lausanne, devant le vicaire général de l’évêque, l’inquisiteur Thomas Gogat et l’official épiscopal Baptiste d’Aycard.