[Nota dell'archivio sul margine sinistro da una mano del secolo XX:] 1480Data: 1480
a–Reperta sunt accusatorum nominaAggiunta sul margine sinistro da un’altra mano–a
Processus ex mero sacre inquisitionis
fidei officio instanteque eiusdem
sacre fidei procuratoreTermine: formatus
contra et adversus
JohannetamPersona: relictam quondam Johannis
BaractierPersona: de BrentLuogo: parrochie
MustruaciLuogo: LausannensisLuogo: dyocesis.
Allineato a destra
6 novembre 1480
Anno Domini millesimo quatercentesimo octuagesimo
die vero lune sexta mensis novembrisData di origine: 6.9.1480, sequitur
inquisitio seu inquisitionalis processus qui et
que fiunt et fieri proponunt ex mero sacre fidei
inquisitionis officio, per me
Johannem de NantoPersona: burgensemTermine:
LausannensemOrganizzazione: notarium et dicte sacre fidei inquisitionis
officii
scripbamCorretto da: scribamb, de mandato venerabilis religiosi
fratris
Johannis BlanchetiPersona: ordinis fratrum PredicatorumOrganizzazione: ,
heretice pravitatis in dyocesibus
LausannensiLuogo: et
SedunensiLuogo:
viceinquisitorisTermine: generalis per reverendum patrem
fratrem
Thomam GogactiPersona: eiusdem ordinis sacre
theologie generalem predicatorem in dyocesibus
LausannensiLuogo: ,
GebennensiLuogo: et
SedunensiLuogo: sacre fidei
inquisitoremTermine:
generalem
vicariumqueTermine: in hac parte reverendi in
ChristoPersona: patris et domini domini
Benedicti de MonteferrandoPersona:
miseratione divina
LausannensisOrganizzazione: episcopiTermine: et
comitisTermine: , specialiter
deputatCorretto da: deputatic et
judexCorretto da: judicisd in hac parte ; contra et
adversus
JohannetamPersona: relictam quondam
Johannis
BaractierPersona: de
BrentLuogo: parrochie
MustruaciLuogo: eiusdem dyocesis
LausannensisLuogo: inquisitam superius intitulatam.
Qu
eCorrezione sovrascritto, sostituisce: ie de mandato prefati domini viceinquisitoris
capta extitit et
[detenta]Omissione, completato per analogiaf in carceribus
castri CastellariiLuogo di origine:
in dicta parrochia
MustruaciLuogo: tamquam de fide suspecta
notataque et vehementer
diffamataTermine: de
dampnatoTermine:
heresis crimineTermine: . Quequidem
JohannetaPersona: existens
et personaliter constituta coram prefato domino viceinquisitore,
omni carceris vinculo soluta ac per eundem examinata
et interrogata, eius mediante juramento in ipsius
viceinquisitoris manibus ad sancta Dei euvangelia
corporaliter tacta prestito tanquam principalis in
facto suo et ut testis in alieno :
Videlicet
primo an sciat causam sue detentionis, prius
sibi apposito quomodo Ecclesia numquam claudit
cremiumSic redeunti
nec pecati venia penitentibus quovis tempore denegetur,
qu
eCorrezione sovrascritto, sostituisce: ig dicit quod nescit. Deinde
pauloposCorretto da: pauloposth advisata
et dicit quod ita, quia
castellanusTermine: eiusdem
CastellariiOrganizzazione:
sibi dixit quod ipsa erat capta pro heresis
criminemCorretto da: criminei.
Item interrogata an habeat aliquos emulos seu
malivolos in parrochie
MustruaciLuogo: vel allibi, que
dicit quod ita, videlicet
Johannem ChampensPersona: eo quod ipse
JohannesPersona: sibi reproquinquaverat :
« Mater tua fuit
combusta et commedit pueros meos, et adhuc
forte tu facies sic » ; et eo quod
dictaCorretto da: dictusj JohannesPersona: sibi
petebat unam techiam feni quam prestiterat
viro dicte
JohannetePersona: delate ; et nonnullos alios.
Item interrogata an unquam per aliquem seu aliquos
crimen heresis eidem fuerit sibi
k improperatum, que
respondet quod ita, quare
Nycodus MuryPersona: de
CholensLuogo: ;
et dixit quod dicta delata quodam semel vachas
dicti
GlaudiiPersona: 1 maledixit. Quiquidem
NycodusPersona: Correzione all’altezza della riga, sostituisce: Glaudiu[s]l
eidem delate dicit :
« Vade heresicaTermine: , quare maledixistiTermine:
vachas meas, caveas quid erit ».
Item interrogata a quo tempore dictum crimem
heresis eidem delate fuit inproperatum, que
respondet quod non recordatur.
lnterrogata an unquam sententiam excommunicationis subscrivit
per longum tempus vel alias, que respondet
quod sic, per spatium unius anniData: 1479.
lnterrogata que fuit causa per quam dictam excommunicationis
sententiam hoc longum tempus subscrivit, que
respondet ex eo quia non habebat unde satisffacere
suis creditoribus.
Item interrogata an in quolibet festo PascheTermine: ,
eucaristie sacramentumData: festività senza una data fissa, ut moris est
unicuique fideli christiano, reciperitSic, respondet
quod ita, et dicit quod quodam semel recipiendo
dictum eucaristie sacramentum, ipsa delata
a demoneTermine: temptata fuit de exeundo ab
ore eius dictum eucaristie sacramentum pro
videndo an erat corpus ChristiTermine: vel ne,
dicendo in corde eius : « Quomodo potest esse,
quia non est nisi panis ». Et sic dictum corpus
Domini in ore eiusdem delate reservavit, sed
non extra os suum exivit, ut dicit.
Item interrogata an unquam cognovit Petrum
RegisPersona: , que dicit quod ita.
Interrogata an
cum eodem
PetroPersona: biberit, commederit aut
alias quovismodo in
sociateCorretto da: societateTermine: m dicti
Petri RegisPersona:
frequentavit, dicit quod non.
Item interrogata an crimen heresis pro quo detinetur
et de quo inculpatur confiteri velit et ad gremium
sancte matris Ecclesie
redimereCorretto da: rediren voluerit, que delata
respondit se de dicto crimine nichil scire nec
confiteri velle. Quibus sic actis, fuit
idemCorretto da: eademo delata
p per eundem dominum viceinquisitorem
gratiose monit
aCorrezione sovrascritto, sostituisce: usq prima monitione canonica, sibi presentando
gratiam et misericordiam Ecclesie casu quo veritatem
dicti criminis heresis confiteri velit fuitque per prefatum
dominum viceinquisitorem remissa et assignata
ad diem martis septimam mensis novembrisData: martedì, 7.11.1480
nisi feriata fuerit,
etcAbbreviazione., ad comparendum personaliter coram
eodem et veritatem omnimodam confitendum aut
alias in suo presenti processu ulterius
r via juris
procedendum et procedi videndum et audiendum peremptorie
et precise. Deinde tradita et remissa per eundem dominum
viceinquisitorem nobili viro
FranciscoPersona: de
Laz PaleyrizCambio di lingua: francese
castellano dicti
castri CastellariiLuogo di origine: , presenti et acceptanti
firmis carceribus predictis, per
eumCorrezione sovrascritto, sostituisce: eundems Ecclesie
acommodatus tute custodiendum sub penis juris.
Datum in quoquina dicti
castri CastellariiLuogo di origine: , presentibus
ibidem discretis viris
Francisco de PaleriaPersona: ,
Petro
MayorPersona: ,
Humberto FleyerPersona: ,
Johanne ChampensPersona: de
ChornesLuogo: ,
Johanneto ColinPersona: de
BrentsLuogo: ,
Roleto de
TurrePersona: de
ChallieLuogo: , testibus ad premissa vocatis et
rogatis.
[Firma:] JohannesNell'originale: Joes de NantoPersona: Signum notarile
7 novembre 1480
Alia repetitioTermine: cum secunda
monitioneCentrato
Anno quo supra et die vero martis septima
mensis novembrisData di origine: 7.11.1480, fuit prenominata
JohannetaPersona: inquisita
extra carceres adducta et coram prefato domino viceinquisitore
personaliter constituta omnique carceris vinculo soluta,
per eundemque interrogata et examinata juramento suo
simili quo supra, videlicet an crimen heresis pro quo
detinetur confiteri velit. Dicit quod sic, dicens
et confitens quod quodam
die jovisPeriodo: giovedì, ipsa delata
in domo sua
existentemCorretto da: existentet,
hora noturnaPeriodo: la notte demon
u–VariatioMarginalia sul margine sinistro–u sibi apparens in specie hominis vestiti veste nigra,
eandem
JohannetamPersona: delatam eumdem demon
in quodam loco vocato Apud
EscublyLuogo: Cambio di lingua: francese [deportavit]Omissione, completato per analogiav.
Interrogata
w–Tempus ingressusMarginalia sul margine sinistro–w [quantum]Omissione, completato per analogiax tempus est, dicit et respondet quod
sunt circa
viginti septem anniData: 1453, quibus eundem demonem
dictam delatam in dicto loco deportavit.
Item interrogata quid in dicto loco faciebant, respondet
quod bibebant et commedebant et gallabant.
y–VariatioMarginalia sul margine sinistro–y Item interrogata que epule ibidem commedebant,
dicit quod ipsi commedebant gallinas et cappones.
Item interrogata an in dicto loco de EscublyLuogo: Cambio di lingua: francese erat
aliquod lumen, respondet quod ita, videlicet quod erant
candele et etiam ignis.
Item
interrogatusCorretto da: interrogataz cuius coloris ille ignis erat,
dicit quod coloris
toppozTermine: Cambio di lingua: francese et non dabat hoc magnum
lumen sic alius ignis.
Item iterrogata an in dicto loco neminem viderit
nec cognoverit, que respondet quod non.
Deinde, eadem
JohannetaPersona: in dicto loco existente, eundem
demon sibi
JohannetePersona: inquisite dicit :
« Opportet
quod tu facias michi homagiumTermine: ». Que delata
contenta fuit. Et tunc ibidem apparuit quendam
grossum curvum nigrum per terram ambulantem
et loquebatur quadam voce roca, male intelligibili,
aa–NegatioMarginalia sul margine sinistro–aa sibi dicendo, prout jam dixit :
« Opportet quod tu facias
michi homagium negesque Deum creatorem tuum,
virginem MariamPersona: eius piissimam matrem,
totam curiam celestem et sanctum baptisma, et me
2
recipias in dominum et magistrum tuum ». Que delata
ab–eidem demonCorretto da: eundem demonem–ab interrogavit dicendo :
« Quis es tu ? ».
ac–Nomen dyaboliTermine: Marginalia sul margine sinistro–ac Qui demon respondit :
« Ego sis dyabolusTermine: ,
et vocor GrabrielPersona: . Si tu velis michi credere
et facere que tibi dicam, faciam tibi multa bona
et tibi dabo pecunias ». Qui demon sibi delate
dare convenit pecunias. Que delata ad
ad–Abnegatio creatorisMarginalia sul margine sinistro–ad persuasionem dicti demonis contenta fuit homagium
ae–VariatioMarginalia sul margine sinistro–ae facere, dicendo :
« Ego nego Deum creatorem meum,
virginem MariamPersona: eiusque piissimam matrem, fidem
catholicam, sanctos et sanctas Dei et sacrum baptisma
et omnia que Dei sunt. Et te demonem vocatum
GrabrielemPersona: recipio in verum dominum et magistrum
meum ». Et ibidem homagium fecit eidem in culo
af–HomagiumMarginalia sul margine sinistro–af obsculando, in specie qua supra.
Et tunc facto
homagio, eundem demon sibi palpas dedit in suis
manibus. Sed tamen dicit quod sibi videtur quod in dictis
palpis non erant cruces
3. Ipse vero demon
eidem delate sibi petiit ut aliquid de suis bonis
sibi dare vellet in signum homagii. Que
delata dicit :
« Quid vis habere ? » Ipse vero demon
sibi petiit et dicit :
« Opportet quod tu des michi
puerum quem tu portas in corpore tuo ». Que
ag–TributumMarginalia sul margine sinistro–ag noluit. Sed tamen bene sibi dedit unum
capriolum, et sibi in dicto loco de
ScublyLuogo: Cambio di lingua: francese quadam
die jovisPeriodo: giovedì portavit.
Item interrogata in quantis
synagogisTermine: ipsa fuit,
ah–dicit quod ipsa fuit,Corretto da: –ah dicit
ai–Numerus synagogarumMarginalia sul margine sinistro–ai et respondet quod in tribus, videlicet in illa de
EscublyLuogo: Cambio di lingua: francese,
En CornautLuogo: Cambio di lingua: francese et in
Prato de ChisseLuogo: 4. Et
dicit se fuisse in qualibet dictarum synagogarum bina
vice.
Item confitetur ipsa delata quod ipse demon
eius magister eidem delate precepit quod omnia
aj–PreceptaMarginalia sul margine sinistro–aj mala que posset facere faceret, quod non iret ad
ecclesiam nec honorem Deo impenderet et
non diceret fidem suam catholicam. Deinde sibi
dicit quod veniret ad synagogas totiens
quotiens fuerit evocata, et quod neminem
incusaret sub pena verberis. Et hoc
dicit et asserit eadem delata premissa per eam
confessa fuisse et esse vera, sub periculo
anime sue. Et nichil pro tunc confiteri voluit
fuitque per prefatum dominum viceinquisitorem remissa
et assignata per eundemque gratiose monita secunda
monitione canonica, sibi presentando gratiam et misericordiam
Ecclesie
presentandoCorretto da: ak ad
al primum adventum eiusdem
domini viceinquisitoris ad comparendum personaliter
coram eodem et veritatem omnimodam dicti criminis
confitendum aut alias in suo presenti processu
ulterius via juris procedendum et procedi videndum
et audiendum perhemptorie et precise. Datum in
stuphaTermine:
dicti
castri CastellariiLuogo di origine: ,
anno, die et presentibus
quibus supraData di origine: 7.11.1480, testibus ad premissa vocatis
et rogatis.
[Firma:] JohannesNell'originale: Joes de NantoPersona: Signum notarile
13 novembre 1480
Alia repetitio tercie monitionis
cum continuatione et variatione confessionisAllineato a destra
Anno quo supra et die lune tresdecima mensis
novembrisData di origine: 13.11.1480, iterum antenominata
JohannetaPersona: delata extra
carceres adducta ad locum auditorii et coram prefato
domino viceinquisitore adducta et per eundem interrogata
et examinata
am, eius mediante juramento simili quo supra,
an se aliquid advisaverit et veritatem dicti criminis
heresis pro quo detinetur confiteri velit. Que dicit
5.
Item dicit et confitetur eadem
JohannetaPersona: delata quod quodam
semel ipsa existente in quodam campo
vocataCorretto da: vocatoan
En ValierizLuogo: Cambio di lingua: francese6 circa horam meridianamPeriodo: a mezzogiorno, demone
sibi apparente in specie hominis, qui dicit :
« Tu habes
nescio quid et magnam melenconiamTermine: de tuis liberis
qui deffuncti sunt. Si tu velis michi credere,
ego tibi monstrabo liberos tuos ». Que
JohannetaNell'originale: JotaPersona:
delata respondit :
« Quid vis ut faciam ? ». Qui
demon respondit :
« Quod tu credas michi et quod tu neges
Deum creatorem tuum, beatam virginem MariamPersona:
eius piissimam matrem, sanctum baptisma, sanctos
et sanctas Dei et omnia que Dei sunt ». Que delata
ao–VariatioMarginalia sul margine sinistro–ao contenta fuit abnegare omnia preter beatam
virginem
MariamPersona: et sanctum baptisma.
Interrogata
quo loco eadem delata talem abnegationem fecit,
respondet quod En CublyLuogo: Cambio di lingua: francese.
Interrogata quomodo ibat ad
synagogas, dicit quod demon magister suus eam
veniebat querere et sibi adducebat quemdam parvum
equum nygrum.
Interrogata quid in dicta loco de CublyLuogo:
faciebat, dicit quod ipsa faciebat honorem et reverentiam
magistro suo, sibi obsculando in culo ; et dicit quod sensit
eum frigidum et mollem, in specie unius curvi nygri.
Interrogata an aliqu
asCorrezione sovrascritto, sostituisce: osap personas in synagogis viderit,
dicit quod non.
Interrogata quid in dictis synagogis faciebat
quando recedere volebat, dicit et respondet quod omnes
in dicto loco existentes homines cum mulieribus ibant et
faciebant prout animalia faciebant, videlicet per retro.
Interrogata
qua die ibat in synagogis, dicit quod
die lunePeriodo: lunedì aq
vel
die martisPeriodo: martedì.
Et dicit quod ipsa delata
habebat amasium suum in dicta synagoga vocatum
Johannem BoytPersona: , non recordatur de loco sue habitationis.
Item
dicit et confitetur quod in dicta synagoga commedebant
carnes bovinales. Et nichil pro tunc confiteri
noluitCorretto da: voluitar,
sed fuit monita tercia monitione canonica et
remissa
ad diem crastinam quatuordecimam
mensis novembrisData: 14.11.1480, nisi feriata,
etcAbbreviazione., ad comparendum
coram eodem et omninodam veritatem dicti criminis
heresis dicendum et confitendum aut alias in suo
presenti processu ulterius via juris procedendum
et procedi videndum et audiendum perhemptorie et
precise.
Datum et actum anno, dieData di origine: 13.11.1480 et loco quibus
supra, presentibus ibidem
venerabiliCorretto da: venerabilibusas et discretis viris
domino
Rolino FabriPersona: capellanoTermine: ,
Francisco de PaleriaPersona:
et
Humberto deAggiunta al di sopra della rigaat FleierPersona: clerico, testibus ad premissa
vocatis et rogatis.
[Firma:] JohannesNell'originale: Joes de NantoPersona: Signum notarile
14 novembre 1480
Alia repetitio cum sententia
interloquutoriaTermine: Centrato
Anno quo supra et die martis decima quarta mensis
novembrisData di origine: 14.11.1480, superius proxime assignata, existens et
personaliter constituta coram prefato domino viceinquisitore
prenominata Johanneta BaractierizPersona: inquisita, et coram
eodem adducta omnique carceris vinculo soluta ac
per eundem dominum viceinquisitorem interrogata et
examinata eius mediante juramento simili quo
supra prestito, an se aliquid advisaverit et veritatem
dicti criminis heresis, pro quo detinetur, confiteri velit.
Que inquisita dicit quod ita, videlicet quod premissa
omnia et singula per eandem confessata sunt vera.
Item fuit interrogata in quantis synagogis fuit,
au–VariatioMarginalia sul margine sinistro–au dicit quod in tribus, videlicet
En CublyLuogo: Cambio di lingua: francese,
En CornaultLuogo: Cambio di lingua: francese
et in
Prato de ChissieLuogo: , dicens eadem delata se non
fuisse in qualibet dictarum synagogarum nisi semel.
Interrogata quibus horis et quibus diebus,
dicit diebus lunePeriodo: lunedì vel martisPeriodo: martedì, hora nona post
meridiemPeriodo: la sera.
Interrogata quantus tempus est quibus
ipsa delata primo fecit homagium
[dyaboli]Omissione, completato per analogiaav, dicit et
respondet quod
pauloposCorretto da: paulopostaw magnum viagium
RomeLuogo: 7.
Interrogata que fuit causa per quam fecit homagium
demoni, dicit quod causa mortis liberorum suorum, prout
jam dixit.
Interrogata an demon, facto homagio,
sibi de corpore suo
ax aliquid petierit, dicit
[quod]Omissione, completato per analogiaay ita,
quia ipse demon sibi petiit corpus suum, sibi dicendo :
« Opportet quod tu des michi corpus tuum », quod facere
noluit nec fecit.
Item ulterius
az eundem
demon dicte delate dicit :
« Opportet quod tu facias
mori puerum quem geris in utero tuo ». Que
delCorretto da: delataba sepiissime se interposuit de faciendo ipsum
mori, appodiando ventrem suum super cuvas pro
faciendo preceptum demonis eius magistri. Quod et
facere non potuit.
Item dicit et confitetur quod quodam
semel eadem delata in lecto suo de noctePeriodo: la notte existente,
quodam semel somniavit quod quidam canis eam
supponebat. De tempore non recordatur.
Item
bb–VariatioMarginalia sul margine sinistro–bbinterrogata an a dicto demone pecunias nec donum
receperit, que respondet quod non.
Interrogata eadem
delata an ipsa dicto demoni aliquid de suis bonis
dederit, dicit quod ita, unum capriolum chamossaTermine: .
Item interrogata an eidem portaverit vel ne, dicit
quod non sibi portavit, sed eundem capriolum posuit
in quadem platea ante domum ipsius delate. Et tunc inter
noctem et diem demon sibi apparuit in specie hominis
sibi dicendo : « Ego venio quesitum ea que michi promisisti ».
Et tunc demon eundem capriolum cepit, eum
deportavit.
Interrogata an aliquos in predictis
synagogis viderit, dicit quod non, preterquam
EscublyLuogo: Cambio di lingua: francese prenominatum
Johannem BoytPersona: eius amasium,
et in synagoga de
[En]Omissione, completato per analogiabc CornaultLuogo: Cambio di lingua: francese dicit se vidisse
Jaquetum NycolletPersona: de
BrentLuogo: et nullos alios.
Et nichil aliud pro tunc confiteri
voluitCorrezione sovrascritto, sostituisce: nbd. Quibus
omnibus per eundem dominum viceinquisitorem
auditis, comparuit vir honorabilis
Johannes
ColiniPersona: , sacre fidei procurator, exhibens
et producens processus et informationes contra
dictam
JohannetamPersona: delatam sumptis et formatis,
petens et requirens hodierne assignationi
satisfieri in que et super huiusmodi processu juxta
assignata jus et interloquutoriam sententiam ferri,
attentis variationibus, multiplici
infamiaTermine:
et perjuriis in eum resultantibus, ex una parte,
et dicta
JohannetaPersona: delata nichil justi
opponens ex adverso, quare interloqui non debeat
et ordinari. Quibus partibus hinc et inde
per eundem dominum viceinquisitorem auditis, idem
dominus viceinquisitor ad suam processit sententiam
interloquutoriam seu ordinationem in hunc
qui sequitur modum :
Et nos viceinquisitor supra mencionatus,
visis processibus et informationibus contra
et adversum te Johannetam BaractierizPersona:
super intitulatam sumptis et formatis,
necnon infamia et indiciis adversum te
objectis cum tuis responsionibus ac variationibus
et perjuriis per te factis et commissis, et in eisdem
responsionibus tuis annotatis omnibusque aliis
de jure videndum et signanter assignatione
nostra hodierna ad jus et ordinationem
nostram interloquutoriam ferri videndum et audiendum ;
pro tribunali more majorum sedentes, Deum et
sacras scripturas pre occulis habentes nichilque
de contigentibus obmittentes, sed servatis servandum
juris solempnitatibus in talibus opportunis.
ChristiPersona: nomine invocato et facto venerande
crucis signo Disegno a penna e inchiostro†, participato consilio cum libris
et peritis, per hanc nostram sententiam seu ordinationem
interloquutoriam quam de juris peritorum assensu
ferimus in hiis scriptis, dicimus, pronuntiamus,
sententiamus et interloquendo ordinamus te Johannetam
BaractierizPersona: presentem et nichil justi opponentem
premissis attentis, tortureTermine: subiciendum fore torturarique
et questionari debere, juxta indiciorum in te
objectorum qualitatem et ut veritas ab ore tuo
eruatur, citra tamen mortem, membrorum
mutilationem et sanguynis effusionem,
de quibus expresse protestamur. In nomine Patris, etcAbbreviazione.
Exequutionem huiusmodi sententie commitentes nobili Francisco
de PaleriaPersona: castellano dicti castri CastellariiOrganizzazione:
et eius officiariis presenti et acceptanti sub penis
juris, prout decet in talibus fiendum.
Data,
lata, lecta fuit et promulgata hec nostra
presens sententia seu ordinatio interloquutoria
in supradicto castro videlicet in stupha ipsius
castri,
anno et die be et presentibus
quibus supraData di origine: 14.11.1480.
Deinde vero
paulopstCorretto da: paulopostbf fuit supranominata
JohannetaNell'originale: JotaPersona:
inquisita per prefatum
bg nobilem
bh
Franciscum de PaleriaPersona: , castellanum dicti castri
CastellariiOrganizzazione: ad locum torture ducta, videlicet
ad dictam stupham dicti
castri CastellariiLuogo: , et
ibidem in exequutionem dicte sententie ad
cordamTermine:
ligata, manibus a tergo remotis. Deinde
modicum sursum a terra elevata, sibique
data una parva cavallata. Que nichil
aliud preterquam id, quod jam confessavit, confiteri voluit.
Sed fuit per eundem dominum viceinquisitorem
remissa et assignata
bi ad eius primum
adventum nisi feriata
etcAbbreviazione., ad comparendum coram
eodem
die mercuri crastina quindecima
mensis huius novembrisData: mercoledì, 15.11.1480, nisi feriata,
etcAbbreviazione., ad
omnimodam veritatem dicti criminis heresis
pro quo detinetur ut supra confitendum
aut alias in suo presenti processu ulterius
via juris procedendum et procedi videndum et
audiendum perhemptorie et precise ; datum et actum
anno, die, loco et presentibus quibus
supra, testibus ad premissa vocatis
et rogatis,
etcAbbreviazione.
[Firma:] JohannesNell'originale: Joes de NantoPersona: Signum notarile
15 novembre 1480
Alia repetitio cum continuatione
torture
Allineato a destra
Anno quo supra et die mercuri quindecima mensis
novembrisData di origine: 15.11.1480, superius proxime assignata, fuit iterum
prenominata
JohannetaPersona: inquisita per prefatum
viceinquisitorem repetita et examinata eius mediante
juramento per eum ut supra prestito, interrogata
an
bj se advisaverit et veritatem dicti
criminis heresis, pro quo detinetur, confiteri velit,
respondet quod premissa per eam jam confessata
sunt vera.
Item ulterius confitetur eadem
JohannetaNell'originale: JotaPersona: delata servivisse eundem demonem eius
magistrum per spacium dymidii anniPeriodo: 6 mesi.
Item
ulterius confitetur ipsa inquisita vidisse
et realiter cognovisse a
duobus annis citraData: 1478
bk–ComplicesMarginalia sul margine sinistro–bk Johannem MonetPersona: de
Castello Sancti DyonisiiLuogo:
in synagoga tenta
En ChissiezLuogo: Cambio di lingua: francese, facientem
« prout
nos alii heretici bl asseruere consuereLettura incertabm facimus in
synagogis », et
Jaquetum NycolletPersona: de
BrentLuogo: ,
combustumAggiunta sul margine sinistro con un carattere di inserimentobn,
in synagoga tenta
En CornaultLuogo: Cambio di lingua: francese. Et dicit
vidisse
Johannem de BoytPersona: de ultra lacum
8 in synagoga
tenta
En CublyLuogo: Cambio di lingua: francese, et quod ipse
JohannePersona: erat amasius
suusCorrezione sovrascritto, sostituisce: sumbo et quod
sunt circa triginta quinque anniData: 1445.
Et dicit nichil aliud scire. Qua responsione
sic facta comparuit vir discretus
Johannes ColiniPersona:
procurator predictus, exhibens et judicialiter
producens prout alias processus et informationes
contra
eamdemSic delatam sumptis et formatis, petens
et requirens eandem delatam
torqueriTermine: et questionari
etCorretto da: bp ut veritas ab ore eius eruatur.
Quibus
sic actis, fuit prenominata
JohannetaPersona: inquisita
ad locum tormentorum ducta, et deinde in
catamTermine: per spacium unius bone hore posita
et dimissa. Et inde per
bq prefatum
dominum viceinquisitorem interrogata et examinata
an veritatem dicti criminis heresis confiteri velit,
que respondit se de eodem crimine nichil
scire, preterquam id quod pre
janCorretto da: jambr confessavit.
Ac inde a dicta cata remota et supra
quemdam scalam
bs ligata et inde
accetum per nares positum. Que fuit
per eundem dominum viceinquisitorem interrogata
prout jam dictum est. Que respondit
se de eodem crimine nichil aliud scire
nisi id quod jam sepiissime confessavit. Et
nichil
bt–pro tuncCorrezione all’altezza della riga, sostituisce: prout–bt confiteri
noluitCorretto da: voluitbu, sed
fuit
bv per eundem dominum viceinquisitorem
remissa et assignata ad eius primum
adventum nisi feriata
etcAbbreviazione. ad comparendum coram
eodem ad omnimodam veritatem dicti criminis
heresis dicendum et confitendum aut alias
in suo presenti processu ulterius via juris procedendum
et procedi videndum et audiendum perhemptorie et precise.
Datum et actum anno, die et loco quibus supra
presentibus ibidem venerabilibus viris dominis
Rolino
FabriPersona: ,
Glaudio JordaniPersona: vicario
MustruaciLuogo: ,
Francisco de PaleriaPersona: ,
Humberto de FleyerPersona: ,
Johanneto
ColiniPersona: de
BrentLuogo: ,
Nycodo CochardiPersona: sindico
predicte parrochie
MustruaciLuogo: ,
Roleto de TurrePersona:
de
ChallieLuogo: ,
Johanne de FurnoPersona: de
PalinLuogo: , nobili
Nycodo MayorPersona: et
Johanne TetazPersona: , testibus
ad premissa vocatis et rogatis,
etcAbbreviazione.
[Firma:] JohannesNell'originale: Joes de NantoPersona: Signum notarile
24 novembre 1480
IhesusPersona: Centrato
Sententia diffinitivaTermine: contra
Johannetam BarathierizPersona: Allineato a destra
In nomine sancte et individue
Trinitatis, Patris, Filii et Spiritus Sancti, amen.
Nos frater
Johannes BlanchetiPersona: ordinis
Predicatorum, heretice pravitatis in diocesibus
LausannensiLuogo: et
SedunensiLuogo: viceinquisitor generalis
per reverendum patrem fratrem
Thomam GogatiPersona: ,
eiusdem ordinis et
conventus LausannensisOrganizzazione:
inquisitorem generalem
bw,
vicariusque in hac
parteAggiunta al di sopra della rigabx reverendi
in
ChristoPersona: patris et domini domini
Benedicti de MonteferrandoPersona:
miseratione divina
LausannensisOrganizzazione: episcopi et comitis,
auctoritate apostolica specialiter deputatus, contra
nonnullos de heresis crimine notatos et
diffamatos, et
pressertimSic per processum
contra te
JohannetamPersona: relictam quondam
Johannis BarathierPersona: de
BrentLuogo: parrochie
MustruaciLuogo: LausannensisLuogo: diocesis,
hereticamTermine: ,
ydolatramTermine: et a fide catholica deviam,
ex quo nobis clarissime constat per
tuam legittimam confessionem factam
et pluries repetitam, ac per personam
publicam in scriptis fideliter redactam, luculenter
comperimus te,
Johannetam BarathierazPersona: ,
hereticam supradictam, Deum omnipotentem
mundi redemptorem, virginem
MariamPersona:
eius piissimam matrem, fidem catholicam,
sanctum baptisma, sanctam crucem totamque
curiam celestem et omnia que Dei sunt
infideliter abnegasse; preterea dyabolo
Dei adversario et humani generis inveterato
inimico in forma visibili apparenti in
suumCorretto da: tuumby verum dominum et magistrum recepisse
et in posterioribus sui confecti corporis
in
signum homagiiTermine: turpiter obsculatam
fuisse, et quamplurima alia execrabilia
et auditu aborrenda crimina que pro
meliori subticentur commisisse et perpetrasse
et in eisdem criminibus per multa annorum
curricula
insoroduisseSic.
Eapropter
nos viceinquisitor prefatus et vicarius
in hac parte, premissis attentis et sedule
consideratis tuis
JohannetePersona: culpis et
sceleribus nephandis, que in facto
dampnameCorretto da: dampnatissimebz
heresis commisisti, nolentes quod his qui
nequam et nequior fiat propter impugnitatem
scelerum, ad nostram procedimus sententiam
diffinitivam in hunc qui sequitur modum :
Christique
nomine invocato, a quo omne rectum procedit
judicium, solum Deum pre occulis habentes,
non declinantes a dextris neque sinistris,
sed equo libramine librantes, ut de vultu
Dei nostrum procedat judicium, pro tribunali
sedentes, per hanc nostram diffinitivam
sententiam dicimus, pronunciamus, sententiamus,
declaramus
ca, diffinimus et
ordinamusAggiunta all’altezza della riga da un’altra manocb
cc te
JohannetamPersona: hereticam,
ydolatram et
apostatamTermine: fore et esse
et tanquam impenitentem condempnamus
in hiis scriptis teque
brachio seculariTermine:
potestatis tamquam cadaver et membrum
putridum relinquimus per presentes,
declarantes autem et pronunciantes
omnia et singula bona que habes et
habere potuisti a tempore commissi criminis
esse et fuisse confiscata confiscataque pronuntiamus
prout jura volunt dividenda. In nomine Patris,
etcAbbreviazione.
cdData, lata et lecta est nostra presens diffinitiva sententia
ante et prope
castrum CastellariiLuogo di origine: ,
die XXIIIIta novembris
anno Domini Mo IIIIc LXXXmoData di origine: 24.11.1480, presentibus ibidem venerabilibus viris
dominis
Glaudio JordaniPersona: ,
Johanne MugneriiPersona: capellanoTermine: , nobili
ceviroCorrezione sovrascritto, sostituisce: viriscf cg Glaudio MajorisPersona: ,
Roleto GravelliPersona: ,
Johanne ChivalleriiPersona: et
Johanne de FurnoPersona: et pluribus aliis testibus,
etcAbbreviazione.,
et me
notarioTermine: subsignato.
[Firma:] PetrusNell'originale: Pus MajorisPersona: Signum notarile
16 novembre 1480 (rédigé le 24)
chEgo,
Franciscus de PaleriaPersona: , parrochie
Sancti SimphorianiLuogo: diocesis
LausannensisLuogo: ci, auctoritate imperiali notarius publicus curiarumque
illustrissimi principis et domini domini nostri
SabaudieOrganizzazione: ducis et venerabilis
et circumspecti viri domini officialis curie
LausannensisOrganizzazione: juratus, universis
et singulis presentibus et futuris notum serie presentium fiat atque
manifestum, quod cum
Johanneta BaraterizPersona: relicta
Johannis BarateirPersona:
de
BrentLuogo: parrochie
MustruaciLuogo: superius in presenti processu nominata,
detenta in
castro CastellariiLuogo: dicte parrochie
MustruaciLuogo: per venerabilem
virum fratrem
Johannem BlanchetiPersona: viceinquisitorem prenominatum ipseque dominus viceinquisitor
cj occupatus fuerit certis aliis negotiis
concernentibus dictum suum officium, michi prefato
Francisco de PaleriaPersona:
velut castellano dicti
castri CastellariiLuogo: et jurato curiarum predictarum
dederit in mandatis et commisserit durante tempore, quo dictus dominus
viceinquisitor fuerit alibi et in dicto
castro CastellariiLuogo di origine: non
potuerit interesse, scilicet examinandi predictam
JohannetamPersona: super
predicto casu criminis heresis super quo ipsa
JobannetaPersona: detenta est ;
et ipsam
JohannetamPersona: interrogari qui erant sui complices et socii
in dicta
sectaTermine: heresis : hinc et quod ego prefatus
Franciscus
de PaleriaPersona: , volens obedire mandati dicti domini viceinquisitoris,
prenominatam
JohannetamPersona: interrogavi quos complices habebat et qui
erant in eius societate quando dicta
JohannetaPersona: erat in sectis
superius descriptis in suo proccessu faciendo opera hereticorum.
Quequidem
JohannetaPersona: ex eius spontanea et libera voluntate
absque tortura et violentia sui corporis, michi prefato
FranciscoPersona:
dixit et recognovit in presentia honestorum virorum
Petri
MajorisPersona: et
Humberti de FleyelPersona: dicte parrochie domicellorum et
notariorum, videlicet quod ipsa
JohannetaPersona: delata vidit interesse et presentes esse
in duabus sectis hereticorum descriptis in predicto processu suo,
videlicet in sectis de
Prato de CheissierLuogo: et de
CurnauzLuogo: personas
subscriptas facientes opera que heretici in dictis sectis faciunt, videlicet
de noctePeriodo: la notte : primo
Johannetum de TavelloPersona: quem dixit ipsa
JohannetaPersona:
ck–ComplicesMarginalia sul margine sinistro–ck esse amasium suum,
Johannem de SalesPersona: ,
MermetamPersona: relictam
Anthonii
RossierPersona: de
BrentLuogo: ,
Mermetam dictam PoncinazPersona: ,
Jaquetum NycolletPersona: quondam,
Roletum HognessazPersona: et
BeatrixiamPersona: eius uxorem quondam,
GuillimetamPersona: cl uxorem
Johannis BacellynPersona: antenati, omnes predicte parrochie
MustruaciLuogo: , et
Johannem RossetPersona: de
ChillionLuogo: 9.
Et premissa prefata JohannetaPersona: inquisita
asseruit esse vera mediante eius juramento jam per prefatum dominum viceinquisitorem
sibi prius prestito de veritate dicenda. Et prenominatas personas
dicta JohannetaPersona: michi dicto FranciscoPersona: repetivit easdem vidisse in predictis
sectis trina vice absque ulla variatione per eandem JohannetamPersona: in premissis
quovismodo facta.
Datum et factum fuit predictum examen per
me prefatum FranciscumPersona: notarium subscriptum in presentia testium superius
nominatorum in absentia prefati domini inquisitoris et de eius precepto,
die jovis ante festum Sancti ClementisPersona: que fuit dies sexdecima
mensis novembris anno Domini Mo Illlc octuagesimoData di origine: 16.11.1480. De
quibus omnibus et singulis premissis prefatus dominus viceinquisitor
petiit sibi per me predictum Franciscum de PaleriaPersona: notarium subscriptum
sibi fieri litteram testimonialem fidem facientem de premissis,
quam eidem feci signetoque meo manuali signavi sub sigillo prelibati
domini officialis curie LausannensisOrganizzazione: , cuius curie ego prefatus FranciscusPersona: juratus
sum, in robur et testimonium premissorum veritatis. Datum quo ad
petitionem predicte littere testimonialis in castro CastellariiLuogo di origine: die XXIIIIta
dicti mensis novembris anno quo supraData di origine: 24.11.1480, etcAbbreviazione.
Curie LausannensisOrganizzazione: est
notariusNell'originale: n idem
[Firma:] FranciscusNell'originale: Fcus de PaleriaPersona: Signum notarile
10In processibus
Johannette CharrotonaPersona: ,
Jaqueti NycolletPersona: ,
Johannete BaratirezPersona: ,
Petri RegisPersona: , sunt IIII
or salvo pluri.
JohannetusNell'originale: Jo de TavelloPersona:
JohannesNell'originale: Jo RossetPersona: in processu Nycoleti,
CharotonaPersona: , La BaratirezPersona: ,
sunt tres de isto.
Regesto
Jeannette Barattier, de Brent, comparait le 6 novembre 1480 devant le vice-inquisiteur et représentant de l’évêque de Lausanne Jean Blanchet, au château du Châtelard. Le lendemain, après à la deuxième monition, elle avoue devant le juge, mentionnant un premier complice, puis est remise en prison. Le 13 novembre, suite à la troisième monition, l’inculpée poursuit ses aveux en évoquant le nom d’un autre homme. Le 14 novembre elle ratifie et poursuit ses aveux, en ajoutant un nouveau nom à la liste de ses complices. Ce même jour, le procureur de la foi, Jean Colin, demande la sentence interlocutoire afin de soumettre Jeannette à la question, laquelle sentence sera rendue par la cour et exécutée immédiatement par les officiers du châtelain, sans obtenir pourtant de nouveaux aveux de la part de l’inculpée. Le lendemain, Jeannette poursuit ses aveux devant le vice-inquisiteur et dénonce un quatrième homme comme complice, avant d’être à nouveau soumise à la torture, sans résultats évidents. Le 16 novembre, l’inculpée est examinée par le notaire François de Paleria, châtelain du château de Châtelard et juré de la cour du duc de Savoie et de la cour de l’official épiscopal de Lausanne, agissant ici comme juge délégué par le vice-inquisiteur pendant son absence temporaire. Selon la lettre testimoniale rédigée par ledit châtelain, Jeannette aurait alors avoué spontanément et dénoncé huit autres personnes (4 hommes et 4 femmes), en ratifiant trois fois ses aveux. Ce sont ainsi 12 personnes (8 hommes et 4 femmes) qui ont été dénoncées au cours de ce procès. La sentence finale est rendue par la cour, présidée à nouveau par le vice-inquisiteur Jean Blanchet, le 24 novembre. Selon la sentence, lue ce même jour devant le château de Châtelard, Jeannette est condamnée à la confiscation de ses biens et à la remise au bras séculier pour être punie.